Daxuyaniya Hevberdevkê Komîsyona me ya Ziman, Çand û Hunerê Omer Ocalan:
21’ê Sibate Roja Ziwanê Dayîke ya Mîyanneteweyî Pîroz bo
Nê rojanê bobelata erdlerze de ma ver bi 21’ê Sibate Roja Ziwanê Dayîke ya Mîyanneteweyî şinê. Nê rewşanê xirabinan de hewcedarî û girîngîya ziwanê dayîke reyna aşkera bî. Xebatanê cigêrayîş û xelaskerdişî ra bigî heta dermankerdişê dirbetan û awankerdişê piştgirî û hetkarîye, hewcedarîya ziwanê dayîke bi haweyêko zelal aşkera bî.
Neteweyê Yewbîyayeyî (NY) Rêxistina Perwerde, Zanist û Kulturî (UNESCO), seba pawitiş û averberdişê ziwanan, roja 21’ê Sibate sey Roja Ziwanê Dayîke ya Mîyanneteweyî îlan kerd û bi na peymane, temînat da ziwananê dayîke yê merdiman û perwerdeyê bi ziwanê dayîke ser o berpirsîyarî daya heme dewletanê terefan.
Amancê na peymane no yo ke ziwanê cîya-cîyayan êyê ke hetê polîtîkayanê dewletan ra yenê qedexekerdiş, dezgeyanê resmîyan de bêrê bikarardiş û muhafezekerdiş, vernîyê vîndîbîyayîşê ziwanan bêro girewtiş û zaftewirîya ziwanî ya cîhanî bêro xurtkerdiş.
Tirkîya de zî sere de Kurdkî rê (Kirmanckî û Kurmanckî) û heme ziwananê xeynî Tirkî rê îmkanê perwerdeyî nêameyo viraştiş, heta heme ziwanî ameyê qedexekerdiş. Coka nê ziwanî talûke bin de yê.
Nê rojanê zehmetan de ma 21’ê Sibate Roja Ziwanê Dayîke pîroz kenê. Ma reyna veng danê ke ganî nê polîtîkayê qedexeyan û asîmîlasyonî ziwanan ser ra bêrê wedartiş.
21’ê Sibatê Roja Zimanê Dayikê ya Cîhanê Pîroz be!
Di nav bobelata erdhejê de em pêşwaziya 21’ê Sibatê Roja Zimanê Dayikê ya Cîhanê dikin. Di vê rewşa awarte û qeyranê de jî pêdivî û giringiya zimanê dayikê careke din aşkera bû. Ji xebatên lêgerîn û rizgarkirinê bigire heta dermankirina birînan û avakirina tora piştgirî û piştevaniyê, pêdiviya bi zimanê dayikê bi awayekî zelal aşkera bû.
Rêxistina Perwerde, Zanistî û Çandî ya Neteweyên Yekbûyî (UNESCO) di sala 1999’an de ji bo parastin û piştgiriya pirrengiya çandî û pirzimaniyê, 21’ê Sibatê wek Roja Zimanê Dayikê ya Cîhanê qebûl kir û mafê perwerdehiya bi zimanê dayikê hat misogerkirin. Lê mixabin ji destpêka Sedsala 20’an û vir ve, ji xeynî zimanê Tirkî hemû zimanên cuda yên li ser vê axê bi awayekî sîstematik hatin bişaftin.
Bişaftina zimanan, polîtîkayên tunekirina çandî, sûcekî li dijî nirxên mirovahiyê ye. Di vê rojê de jî em careke din van polîtîkayan qebûl nakin. Bicihanîna peymanên navneteweyî, îro jî erkeke bingehîn a desthilatiya Tirkiyeyê ye. Divê qanûna bingehîn li gorî vê rastiyê bê amadekirin û mafê zimanê dayikê wek fermî bê naskirin û qebûlkirin. Divê polîtîkayên yekzimaniyê bê terikandin.
Di van rojên zor û zehmet de em 21’ê Sibatê Roja Zimanê Dayikê ya Cîhanê li temamî zimanan û gelan pîroz dikin. Di vê rojê de em careke din banga bilindkirina têkoşîna ji bo zimanê dayikê dikin.
Partiya Demokratîk a Gelan
Komîsyona Ziman, Çand û Hunerê
21 Sibat 2023