Aşırı kira artışının nedenlerinin araştırılmasına ve gereken önlemlerin alınmasına ilişkin önergemiz

Grup Başkanvekillerimiz Meral Danış Beştaş ve Saruhan Oluç, yaşanan aşırı kira artışının nedenleri ve halka yansımalarının araştırılıp, gerekli önlemlerin alınmasının sağlanması amacıyla Meclis araştırması açılmasını istedi. TBMM Başkanlığına verilen önergede şu ifadeler yer aldı:

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Türkiye’de yaşanan ekonomik kriz, kentsel rant projeleri ve inşaat sektöründe oluşan maliyet artışları gibi birçok sebepten dolayı ev kiraları aşırı derecede artmış, binlerce yurttaş ya sokakta kalacak hale gelmiş veya kazandığının büyük bölümünü kira giderine vermek zorunda kalmıştır. Bu durum evrensel olan barınma hakkının çiğnenmesi sonucunu doğurmaktadır. Yaşanan bu aşırı kira artışının nedenleri ve halka yansımalarının araştırılıp, gerekli önlemlerin alınmasının sağlanması amacıyla Anayasa’nın 98`inci, TBMM İçtüzüğü’nün 104 ve 105’inci maddeleri uyarınca Meclis araştırması açılmasını arz ederim.  

GEREKÇE

Sosyal devletin ve insan haklarının temel ilkelerinden biri de barınma hakkıdır. Başta Birleşmiş Milletler olmak üzere birçok evrensel insan hakları kurumu insan onuruna yaraşır barınma hakkını vazgeçilmez temel haklardan görmektedir. Türkiye’de uzun zamandır değişmez bir sorun olarak yurttaşların insanca yaşam için sahip olması gereken konut hakkı meselesi özellikle son yıllarda can yakıcı hal almıştır. Kentsel dönüşüm adı altında yapılan uygulamalar birçok yurttaşı yerinden ederken, yanlış konut planlamaları hem kentleri yaşanmaz hale getirmiş hem de ucuz, güvenilir konutu dar gelirli halk kesimleri için imkansız kılmıştır. Zira Türkiye,Avrupa İstatistik Ofisi'nin (Eurostat) son verilerine göre, konut fiyatlarının en fazla arttığı ülke olmuştur. Yine TÜİK verilerine göre, uzun yıllardır hane halkının gelirinden en fazla payı konut ve kira almaktadır.

Meslek odalarının, emlak şirketlerinin ve birçok araştırma kuruluşunun kendi verileri ve online satış ve kiralama platformlarının verilerine dayalı yaptığı araştırmalar sonucu,  Türkiye’de özellikle son iki yılda başta büyükşehirler olmak üzere konutta kira artışları bazı merkezlerde yüzde 200’e varmıştır. Söz konusu kuruluşların verilerine göre, özellikle üniversitelerin açılması ile beraber birçok kentte zaten yüksek olan kira fiyatları aşırı derecede artmış ve kiralık ev kalmamıştır. Öğrencilerin ve ailelerinin mağduriyetleri büyük artış göstermiştir.

Ülkemizde yaşanan güvenli, ucuz ve elverişli konuta erişim sorunu mevcut iktidarın politikalarıyla kat be kat artmıştır. Devletin yurttaşlara sağlaması gereken ucuz ve insani barınma koşulları, rant odaklı bakış sebebiyle gerçekleşmemiş, bunun sonucunda da devasa bir barınma sorunu ortaya çıkmıştır. Yurttaşların gelirlerinin büyük bölümünün harcandığı ve gittikçe ağırlaşan söz konusu soruna yönelik Türkiye Büyük Millet Meclisinin devreye girmesi ve acil çözüm önerileri sunması gerekmektedir. Bu çerçevede gittikçe büyüyen barınma sorununun, nedenlerinin ve çözümlerinin ortaya konması amacıyla TBMM’de bir araştırma komisyonunun kurulması elzemdir.

14 Eylül 2021