Eş Genel Başkanımız Pervin Buldan, Engelliler Komisyonumuzun düzenlediği “Otizm ve İnsan Hakları” panelinde konuştu:
Eş Genel Başkanımız Pervin Buldan, Engelliler Komisyonumuzun düzenlediği “Otizm ve İnsan Hakları” paneline katılarak açılış konuşmasını yaptı. Buldan, şunları söyledi:
Türkiye’de engellilere yönelik sistematik bir ayrımcılık ve ötekileştirme yaşanmaktadır
Öncelikle programı hazırlayan arkadaşların emeğine sağlık. Yüz yüze bir panel gerçekleştirmeyi isterdik ama şartlar bizi bu dönem açısından online bir panel yapmaya zorladı. Yine de bütün emeği geçen arkadaşlarıma teşekkür etmek istiyorum. Bizleri izleyen bütün takipçilerimize de saygılarımı sunmak isterim.Türkiye’de engellilere yönelik sistematik bir ayrımcılık ve ötekileştirme yaşandığını ifade etmek isterim. Engellilere yönelik kamu hizmetleri sunulmazken, kültürel ve ekonomik eşitsizliklerin en temel mağdurlarından biri de engelli vatandaşlarımızdır. Bugün bu panelde de bunu söylemek yanlış olmaz.
Engelliler derin bir yoksulluk ile karşı karşıya bırakılmakta
Türkiye’de özellikle engelli sayısını 10 milyonun üzerinde olduğu ve eğitim, istihdam, ulaşım ve sağlıkta bu büyük nüfusun yok sayıldığını ifade etmek isterim. Bu büyük nüfusun derin bir yoksulluk ile karşı karşıya bırakıldığını biliyoruz. Sosyal destek sistemlerinin yetersiz olması, engellileri ve aileleri de zor durumda bırakıyor. Bu sorunların elbetteki ilk başta mağdurları engelliler, ancak aileleri de bu konuda büyük bir zorluk yaşıyorlar.
HDP engelliliği, engelli birey ile toplum arasında oluşan bir etkileşim olarak görüyor
HDP olarak bir yıl önce açıkladığımız engellilik manifestosunda dediğimiz gibi sayıları milyonlarla ifade edilen büyük azınlık dediğimiz, her konuda olduğu gibi marjinal bir duruma getirilmiş bulunuyor. Bu tespitin de bu panelde iyi irdelenmesi ve analiz edilmesi gerekiyor. Yıllardır engellilerin sorunlarının bir insan hakları ve demokrasi sorunu olduğu göz ardı edilmiştir. Bugüne kadar politik mücadele hattı içinde uğrunda mücadele edilmeye değer bir alan olarak ne yazık ki kabul edilmemiştir. Bütün meselelerin başında bu gelmektedir. HDP engelliliği bireysel bir durum olarak değil engelli birey ile toplum arasında oluşan bir etkileşim olarak görüyor, HDP olarak olarak bu tespiti yapıyoruz. Engelli yurttaşlarımızın, vatandaşlarımızın hem demokratik hem de politik anlamda görünür hale gelebilmeleri açısından mücadele ortaklığına ihtiyaç var.
Engellilerin sorunlarına çözüm bulmak için mücadele ortaklığına ihtiyaç vardır
HDP olarak hep mücadele ortaklığından bahsediyoruz, engellilerin sorunlarını konuşmak ve çözüm bulmak açısından da mücadele ortaklığına ihtiyaç vardır. HDP engelli bireylerin bedenlerine ait farklılıklara ve bedensel gerçeklerine ve oldukları haliyle var oluşlarına saygı duyulması ilkesini savunur. Bir reddediş değil engellerinin kabulünü HDP olarak savunuyoruz. Tüm farklılıkların gözetildiği bir eşitlik anlayışı ile bu gerçekleşebilir. HDP engelli bireylerin bedenlerini değil, ancak dışarıdaki koşulları eşitleyerek bu sorunların çözülmesi gerektiğini savunan bir partidir. Yıllardır bunun mücadelesini verdik, kamuoyu oluşturmaya çalıştık, Meclis bünyesinde milletvekillerimiz bu konuda çokça çalışmalar yaptı. Bu konuda bir çözüm geliştirilmediği gibi özellikle içerisinde bulunduğumuz dönem ve süreç açısından engelli vatandaşlarımızın durumunu çok daha yakından takip etmek ve bu sorunların aşımı için daha büyük bir mücadeleye ihtiyaç vardır.
Otizm için tanı kriterlerinin gelişmesi ve tanıya erişim artırılmalıdır.
Otizm için de özgün durumlar mevcuttur. Hem tanı kriterlerinin geliştirilmesi hem de tanıya erişimin artması gerekliliği ile birlikte yeni doğan her 100 çocuktan 2’sinin otizm tanısı aldığını söylemek mümkün. HDP olarak hedefimiz otizmi öncelikle bireysel tıbbi modelin tahakkümünden çıkarıp bir toplumsal modelin konusu haline getirmektir. Önümüzdeki dönemde, bu konuda yeni bir çalışmaya, araştırma ihtiyaç vardır. Bu panel ile bu konuda yeni bir mücadele hattını ortaya koymakta fayda vardır. Otistikler düzeltilmesi, normalleştirilmesi ya da evlerinde saklanmaları gereken melekler ya da insanlar değil. Eşit yurttaşlık hakları olan bireylerdir. Tüm diğer engelli gruplar için olduğu gibi otistiklerin de hakları ve farklı destek ihtiyaçları Türkiye'nin imzacısı olduğu uluslararası sözleşmelerle garanti altına alınmıştır. Bu panel de, özne temelli hak mücadelesinin önemini vurgulamak, ihlalleri göz önüne sermek ve yapılması gerekenleri anlatmak için yapılıyor.
Engellilerin en temel meselesi olan erişebilirlik ertelenemez bir sorundur
HDP olarak her alanda konunun öznelerini esas alan bir yaklaşım içinde olduğumuzun da bilinmesini isterim. Özel olarak otizm, genel olarak da engellilik konusunda bir çalışma yapılacaksa bu yurttaşların talepleri doğrultusunda bir politika ile yapılmalıdır. Engelli örgütlerine danışılmadan yapılan eylem ve planların, programların, engellilerin sorunlarını çözemediğini bir kez daha ifade etmek isterim. Engellilerin en temel meselesi olan erişebilirlik gibi temel sorunlar ertelenemez bir durumdur. Engelliler ve otistiklerin özne olarak kabul edildiği, onlar adına konuşulan değil kendilerinin konuştuğu bir yaklaşımı esas alıyoruz. Bu panelde de meselenin sahibi otistikler, yani söz kuracaklar, yani sizler, engelli arkadaşlarımız olacaksınız. Bizler bu panelde elbette ki dinleyiciyiz. Otistiklerin, engellilerin sorun ve taleplerine çözüm politikaları üretmek partimizin gündemi olmaya devam edecek. Tüm kamuoyunu bu söylediklerimizi takip etmeye, sonuç bildirgesini paylaşmaya ve tartışma davet ediyorum. Bu panelde emeği geçenlere ve bütün katılımcılara teşekkür ediyor, sevgi ve saygılarımı sunuyorum.
Panel, Kadın Meclisi Sözcümüz Ayşe Acar Başaran ve Engelliler Komisyonu Eş Sözcümüz Hatice Betül Çelebi’nin yaptığı açılış konuşmalarının ardından “İnsan hakları ekseninde otizm”, “Otistiklere yönelik hak ihlalleri”, “Yeni perspektifler: Otizme nasıl yaklaşılmalı” başlıklarından yapılan oturumlarla devam etti.
17 Nisan 2022