IPU’dan HDP’ye yönelik siyasi saldırılara son verin çağrısı

179 üyeye sahip ve Birleşmiş Milletler'e bağlı olarak çalışan Parlamentolararası Birlik (IPU)’nun İnsan Hakları Komitesi, dünya çapında parlamenterlere yönelik ihlal raporunu açıkladı. Türkiye'den 30'u kadın 64 vekilin dosyasının incelendiği raporda, milletvekillerimize yönelik davaların siyasi amaçlı olduğu vurgusu yapıldı. IPU raporunda, parlamenterlere yönelik ihlallerin dünya çapında giderek arttığı belirtilerek bu artışta Türkiye ve Myanmar’ın rolüne dikkat çekildi. 

HDP Milletvekillerine yönelik suçlamalar siyasi amaçlı, ifade özgürlüğünü ihlal ediyor

Türkiye'den 30'u kadın 64 milletvekilinin davalarını inceleyen Komite hazırladığı son raporunda, dokunulmazlıkların kaldırılmasına yol açan anayasa değişikliği sonrası partimizin milletvekillerine karşı “terör” suçlaması ile 600'den fazla ceza davasının açıldığını hatırlatarak Türkiye genelinde hem mevcut hem de eski milletvekillerimize karşı yüzlerce davanın devam etmekte olduğunu ifade etti. Ayrıca Kasım 2016'dan beri birçok milletvekilinin gözaltına alındığı, aralarında mevcut ve eski milletvekillerinin de olduğu 13 milletvekilinin ise şu anda cezaevinde olduğu belirtildi. Komite, kendisine ulaşan raporların milletvekillerimize yönelik suçlamaların siyasi amaçlı olduğunu ve ifade ve örgütlenme özgürlüğünü ihlal ettiğini gösterdiğini söyledi.

Parti kapatma tartışmaları endişe verici, bu konuda Türkiye aleyhine AİHM’in birçok kararı var 

Partimize yönelik kapatma davasına da dikkat çeken Komite, davanın yalnızca HDP milletvekillerini kamusal hayata katılma haklarından değil, aynı zamanda seçmenlerini temsil etme hakkından da mahrum bırakacağı tespitini yaptı. Ayrıca AİHM’in parti kapatma konusunda Türkiye aleyhine birçok kararı olduğu hatırlatıldı. IPU, yaşanan bu çıkmaza çözüm bulmak için Türkiye Parlamentolararası Grubu ile yakın bir şekilde çalıştığını ifade etti.

Myanmar, Afganistan, Beyaz Rusya, Burundi, Kolombiya, Eritre, Gabon, Moritanya, Moğolistan, Tayland, Togo ve Venezuela'da parlamenterlere yönelik kötü muamele vakalarıyla ilgili de kararlar alan Komitenin Türkiye’ye ilişkin kabul edilen kararının 3,4, 5 ve 7. maddeleri ise şöyle:

IPU;

- Son zamanlarda HDP’nin kapatılması için artan taleplerden endişe duyar; böyle bir adımın, yetkililerin yanlış bir şekilde PKK ve HDP'yi aynı görmeye devam ettiklerini bir kez daha gösterdiğini düşünmektedir; iki örgütün büyük ölçüde aynı tabana dayanmakta olduğunu, HDP'nin hedeflerine ulaşmak için hiçbir şekilde şiddeti savunmayan yasal bir siyasi parti olduğunu hatırlatır; HDP’nin kapatılmasının yalnızca HDP milletvekillerini kamusal hayata katılma haklarından değil, aynı zamanda seçmenlerini Türk parlamentosunda temsil etme hakkından mahrum bırakacağından endişe duyar; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin, bir partinin kapatılmasının, çok istisnai durumlarda ve ancak son çare olarak gerekçelendirilebilecek aşırı bir tedbir olduğuna hükmettiğinin ve özellikle Türkiye aleyhine birçok karar verdiğinin altını çizer; Türk makamlarını, bu alandaki Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamındaki yükümlülüklerine uymak için azami çaba göstermeye çağırır.

- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Büyük Dairesinin, Selahattin Demirtaş'ın ilk tutuklanma kararının yalnızca kendi temel insan haklarını ihlal etmekle kalmayıp aynı zamanda muhalefeti bastırmayı amaçladığına dair ulaştığı sonuçlardan derin endişe duyar; Büyük Daire kararından 10 gün sonra, Ekim 2014'te meydana gelen aynı protestolarla ilgili olarak Demirtaş hakkında yeni bir iddianame açılmasından endişelenir; hem bu iddianamenin zamanlamasının hem de esasen aynı olgu ve olayların yeniden sınıflandırılmasından oluşmuş olmasının AİHM’in "Demirtaş'ın yargılama öncesi tutukluluğunun siyasi bir kılıf” olduğuna dair kanaatini güçlendirdiğini düşünür; Türk makamlarını Demirtaş’ı derhal serbest bırakmaya ve aleyhindeki ilgili eski ve yeni suçlamaları düşürmeye çağırır.

- Ayrıca, Ekim 2014'te söz konusu protestolarla bağlantılı olarak yakın zamanda beş eski parlamenterin gözaltına alınmış olmasından da derin endişe duyar; ilgili Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararı, o dönem meydana gelen olayların önemli bir analizini de sunduğu için bu beş kişinin yargılanmasının haklı olabileceğini kabul etmekte güçlük çeker; bu noktada yetkililerden resmi bir açıklama almak ister.

- Türkiye’den gelen haberlerin mevcut HDP milletvekilleri aleyhine yeni bir yasal işlem dalgasının hazırlandığını veya başlatıldığını gösterdiğine dikkat çeker; Türk Parlamentosunu, dokunulmazlıklarının titizlikle korunmasını, dokunulmazlıkların kaldırılması için gelen taleplerin ilgili her milletvekili ile ilgili olarak dikkatlice incelenmesini ve ancak yasal süreçlerin yasaya uygun olması ve temel insan haklarıyla çakışmaması durumunda kaldırılmasını sağlamaya çağırır; yetkililerden bu konularda detaylı bilgi almak ister.

1 Nisan 2021