Grup Başkanvekillerimiz Fatma Kurtulan ve Saruhan Oluç'un İstanbul Havalimanı’nın kamuyu uğrattığı ve uğratacağı zararın, havalimanında kaç işçinin hayatını kaybettiğinin açığa çıkarılması ve İstanbul Havalimanı’nda güvenli yolcu taşımacılığı için gerekli tedbirlerin alınması amacıyla TBMM'ye araştırma önergesi sundu.
GEREKÇE
İstanbul Havalimanı iktidar tarafından “Dünya Projesi” olarak tanıtılmış, havalimanının “dünyanın en büyük havalimanı” olduğu defalarca ilan edilmiştir. Ancak bu proje tartışıldığı ilk günden bu yana insan odaklı olmayan uygulamaları ile gündeme gelmiştir. Projenin yapım aşamasından önce Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) İstanbul İl Koordinasyon Kurulu 3. Havalimanı Çalışma Grubu’nun Aralık 2014 tarihli raporunda havalimanın yapılacağı alanın elverişsiz olduğuna dikkat çekmiştir. Raporda havalimanın yapılacağı alan ile ilgili “Yılın 107 günü fırtınalı, 65 günü ise yoğun bulutlu olan bu kıyı bölgesinde hava taşımacılığı ve piste iniş ve kalkışlar fiziksel çevre şartları bakımından sorun yaratabilir.” uyarısında bulunulmuştur. Nitekim bu uyarının doğruluğu 17 Mayıs Cuma günü 8 uçağın, rüzgâr nedeniyle piste inemeyip Çorlu Havalimanı’na yönlendirilmesi ile kanıtlanmıştır.
İstanbul Havalimanı’nın yapıldığı alan ekolojik ve jeolojik kriterler, zemin özellikleri göz önüne alındığında bile bile bu projenin yapıldığını ortaya koymaktadır. Alan tepelerden ve bu tepeler arasında kalmış çukur ve bu çukurlukları dolduran 66 gölden oluşmaktadır. Yapım çalışmaları sırasında ormanları kökünden kazıma, tepeleri yontma, gölleri doldurma işlemleri yapılmıştır. Özellikle pistlerin kurulu olduğu dolgu alanlarının oturması durumunda ise meydana gelecek faciaları öngörmek imkansız değildir.
İstanbul Havalimanı sadece fiziki vasfı ile gündeme gelmemiştir. Havalimanında çalıştırılan taşeron işçilerin çalışma koşulları, yakın zamanda kamuoyuna yansımış, işçilerin hangi koşullar altında emek verdiği görülmüştür. Resmi rakamlara göre 52 işçinin hayatını kaybettiği havalimanında kayıpların çok daha fazla olduğu iddia edilmektedir.
Açılışı gerçekleştirilen ve faaliyette olan havalimanının eksiklikleri her geçen gün ortaya çıkmaya devam etmektedir. “Dünyanın en büyük havalimanı” olarak adlandırılan meydanda Doppler Hava Durumu Radarı olarak da adlandırılan yağışları bulmak, hareketini hesaplamak ve yağışların türünü tahmin etmek için kullanılan bir radar türü olan Hava Durumu İzleme Radarının olmadığı ortaya çıkmıştır. Park yerine otomatik yaklaştırma sistemi olarak bilinen Docking Systemin de çalışmadığı çalışanların uçakları manuel yanaştırdığı da iddialar arasındadır. Pistlerin altında ısıtma sistemlerinin de bulunmadığı havalimanı aynı zamanda göçmen kuşların da göç hattındadır.
Kamu kaynaklarının betona gömülmesinin en bariz örneklerinden biri olan İstanbul Havalimanın iktidar çevresi şirketlerinden olan Kolin, Limak, Kalyon, Cengiz, MNG’yi zenginleştirmekten başka bir işlevinin bulunmadığı ortadadır. Şirketlerin işlerini kendi kaynaklarından tamamlayamayacak olmalarından dolayı 3.4 milyar Euro’su Ziraat, Halkbank ve Vakıfbank’tan, 500 milyon Euro’su Denizbank’tan, 300’er milyon Euro’su da Garanti ve Finansbank’tan olmak üzere toplam 4.5 milyar Euro, ardından da 1.4 milyar Euro daha kredi çekilmiş, havalimanının ilk fazı bu 6 milyar Euro krediyle bitirilmiştir. Şirketlerin ortaklıktan çekilmeye başladığı, havalimanı işletmesinin yüzde 40’ının da THY’ye geçmesinin planlandığı dolayısıyla 6 milyar Euro’luk kredinin de bir kısmının THY tarafından üstlenilmiş olacağı, gerçekte tüm borcun Hazine garantisinde olmasından dolayı tamamının kamuya yükleneceği iddia edilmektedir.
Bütün bu bilgiler ışığında İstanbul Havalimanı’nın kamuyu uğrattığı ve uğratacağı zararın ortaya çıkarılması, havalimanında kaç işçinin hayatını kaybettiğinin ortaya çıkarılması, havalimanının kurulu olduğu alanın havalimanı olmaya elverişsizliğinin açığa çıkarılması, İstanbul Havalimanı’nda güvenli yolcu taşımacılığı için gerekli tedbirlerin alınması amacıyla Meclis Araştırması açılması elzemdir.
Fatma Kurtulan - Saruhan Oluç
HDP Grupbaşkanvekilleri
11 Haziran 2019