Grup Başkanvekilimiz Meral Danış Beştaş'ın 27 Haziran'da Van Gölü'nde batan bir teknede çok sayıda göçmenin yaşamını yitirmesine ilişkin İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesi:
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞI’NA
Aşağıdaki sorularımın, İçişleri Bakanı Süleyman SOYLU tarafından Anayasa’nın 98 inci ve TBMM İçtüzüğü’nün 96 ile 99 uncu maddeleri gereğince yazılı olarak cevaplandırılmasını saygılarımla arz ederim.
Van Gölü'nde 27 Haziran 2020 tarihinde göle açılan bir teknenin kaybolduğu ihbarı üzerine başlatılan arama çalışmalarında cansız bedenine ulaşılan kişi sayısının 59 olduğu yönünde haberler basına yansımıştır. Yine bazı kaynaklara göre 110 kişinin su altında olduğu ifade edilmektedir. Bakanlığınızca olayın ardından yapılan ilk açıklama "Yapılan mülakatlar çerçevesinde teknenin içinde 55-60 civarında kaçak göçmenin bulunduğuna yönelik bir değerlendirmeye ulaşıldı. Dün itibarıyla 5 kişinin cansız bedenine ulaşıldığı bilgisi kamuoyuyla paylaşılmıştı. Bu sabah bu sayı 6 oldu. Hemen sonar cihazıyla burada bir arama taramaya girildi ama cihaz derinlik tespiti açısından yeterli olmadı. Ankara'dan 29 Temmuz sabahı timlerimizle birlikte Row cihazı (su altı görüntüleme) geldi. Teknenin 110-120 metre derinlikte olduğu tahmin ediliyor. Yeri henüz tespit edilmiş değil. Sadece battığı bölgenin o derinlikte olduğu konusunda bir değerlendirmesi var ilgili ekiplerimizin. Şu anda Medeni Akbaş dahil olmak üzere 11 kişi gözaltında. İlgili köyün muhtarı açığa alındı. Çünkü 27 Haziran akşam saat 22.00 itibarıyla kayıp bilgisi söz konusu. Bize iletilen 20 saat zaman dilimi farklılığıyla ihbar değerlendiriliyor." yönündeydi. Ardından ise yaşanan yoğun fırtınanın etkisiyle arama kurtarma çalışmalarına ara verildiği bilinmektedir. Diğer yandan da gazetecilerin olay yerine gidişine izin verilmemesi ölü sayısının tam olarak yansımasını engellerken, hadisenin boyutları da doğru aktarılmamaktadır.
Bu bağlamda;
1- 27 Haziran günü meydana gelen hadisede cansız bedenine ulaşılan kişi sayısı nedir? Yaşamını yitiren göçmenlerin kimlik tespit işlemleri yapılmış mıdır?
2- Söz konusu geminde kaç kişinin olduğu bilinmektedir? Bulunamayan kişi sayısı nedir?
3- Van Gölü’nde arama kurtarma çalışmaları hangi aşamadadır ve hangi yöntemler uygulanmaktadır?
4- Neden Van Gölü civarına gazetecilerin girişi engellenmiş ve konuya dair kamuoyunun haber alma hakkı sınırlandırılmıştır?
5- Olayla ilgili hakkında soruşturma yürütülen kişi sayısı nedir? Gözaltı sayısında bir değişiklik olmuş mudur? Gözaltına alınanlardan kaçı tutuklanmıştır? Soruşturma hangi aşamadadır ve kaçakçılığı organize eden başkaca kişi bilgisine ulaşılmış mıdır? Yeni gelişmelere dair kamuoyuna bir açıklamada bulunacak mısınız?
6- Van Gölü’nde göçmenleri taşıyan teknenin sahibinin partinize mensup olduğuna dair iddialar kamuoyuna yansımış olup bu iddiaları araştırdınız mı? Bahse konu iddialar bağlamında ülke genelinde göçmen kaçakçılığını organize eden kişi ya da kişilerin tespitine dair hangi çalışmalar yürütülmektedir?
7- Göçmen kaçakçılığını organize eden, sorumluluğu bulunan, araç ve kişi sağlayan şahısların tespiti ve cezalandırılmaları yönünde hangi çalışmalar yürütülecektir?
8- Göçmen kaçakçılarının neden Van Gölü’nü tercih ettiğine dair çalışmalar hangi aşamadadır?
9- Daha önce Van Gölü’nde tespit edilen başkaca kaçakçılık hadiseleri vuku bulmuş mudur? Bu konuda kamuoyuna bir açıklama yapılacak mıdır?
10- Son yıllarda Türkiye göçmen kaçakçılığı yapanların tercih ettiği bir geçiş noktasına dönüşmüş olup bunun sebep ve sonuçlarına dair çalışma yürüttünüz mü? Neden Türkiye göçmen kaçakçılarının tercih ettiği güzergahtır? Bu konuda cezasızlık politikalarının etkili olduğuna dair iddialar doğru mudur? Neden göçmen kaçakçılarının bu işi yapmalarına üzeri örtülü de olsa cevaz verilmekte ve gerekli yaptırımlar uygulanmamaktadır?
11- Türkiye’nin bazı ülkelerden gelen göçmenlere statü vermemesi, göçmen kaçakçılığının artmasında etken midir? Statü konusunda bir çalışma yürütülmekte midir?
12- İnsan kaçakçılığının bu denli yaygılaşmasının nedenleri nedir ve sorumluları kimlerdir?
13- Van Gölü üzerinden yapılan göçmen ticareti bağlamında yılda ortalama kaç kişinin geçtiğine dair bulgular ne şekildedir?
14- Van Gölü üzerinden geçmeye çalışırken meydana gelen toplam can kaybı sayısı nedir?
15- Van Gölü’nde yeterli denetim çalışmalarının yapılmama gerekçeleri nelerdir?
16- Halihazırda uyruklarına göre Türkiye’de göçmen statüsünde kaç kişi vardır?
17- Son olarak göçmen kaçakçılığının önlenmesi için yeni bir strateji planınız var mı?
22 Temmuz 2020