Beştaş: Hukuk fakültelerinden mezun olanların, avukat olmalarını neden engelliyorsunuz?

Grup Başkanvekilimiz Meral Danış Beştaş'ın avukat adaylarının ruhsat almalarına engel teşkil eden Adalet Bakanlığı uygulamalarına dair TBMM Başkanlığı’na verdiği soru önergesi:

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞI'NA

Aşağıdaki sorularımın, Adalet Bakanı Sayın Abdülhamit GÜL tarafından Anayasa'nın 98 inci ve TBMM İçtüzüğü 'nün 96 ile 99 uncu maddeleri gereğince yazılı olarak cevaplandırılmasını saygılarımla arz ederim.

Bilindiği üzere hukuk fakültesi mezunlarının staj sürelerini tamamlamalarının ardından bağlı bulundukları baroların Türkiye Barolar Birliği'ne gönderdikleri başvurular, TBB'nin olağan yönetim kurulu toplantılarında gündeme alınarak görüşüldükten sonra uygun bulunanların başvuruları Adalet Bakanlığı'na gönderilir ve Bakanlığın uygun bulması halinde süreç tamamlanmaktaydı. Ancak bir süredir kamuoyunda avukatlar tarafından "ruhsat gaspı" olarak nitelendirilen ve stajını tamamlamış olduğu halde çoğu hukuk fakültesi mezunu, ruhsat alamadıkları bir durumla karşı karşıyadır. Söz konusu hal ilkin OHAL sürecinde yaşanmaya başlanmış; ilan edilen KHK'ler ile ihraç edilenlerin talepleri Bakanlığınız tarafından direkt reddedilmiştir. Hâlihazırda ise bu durum, Avukatlık Kanunu 5'inci maddesinin 3'üncü fıkrasının uygulanmasıyla haklarında soruşturma bulunan tüm avukat adaylarını kapsar duruma gelmiştir. Binlerce hukuk fakültesi mezunu, stajını tamamladığı halde Bakanlığınızın tutumundan kaynaklı olarak mesleklerini yapamaz haldedir.

Bir diğer husus ise; bu başvuruların kabulü noktasında direnen Baro ve Barolar Birliği'nin kararları da Bakanlığınızca derhal yargıya taşınarak alınan yürütmeyi durdurma kararları ile avukatlık ruhsatı için başvuran hukuk fakültesi mezunlarının avukat olabilmelerinin önü tamamen kapatılmaktadır. Öte yandan, Türkiye Barolar Birliği'nin Bakanlığınızın iade kararlarına rağmen başvurucuların ruhsatlarını düzenleyerek baro levhasına yazdırma işlemlerinin idari davalara konu edilmesi ve bu davaların neticelerinin istisnasız bir biçimde Bakanlığınızın lehine sonuçlanması da son derece manidardır. Bu süreçte TBB ise; verdikleri ruhsatlar ile baro levhasına yazdırma işlemlerinin yürütmesinin durdurulduğunu, Danıştay yolu kapalı olmak üzere verilen bu kararların kesinleştiği ve hukuken yanlış olduğu halde, Bakanlığınızın kararına direnerek verdikleri kararların anlamsız hale geldiğini ifade etmektedir. Üstelik TBB'nin açılan davaları kaybetmesi ve çok sayıda davanın olması nedeniyle ödemek durumunda bırakıldıkları vekâlet ücretlerinin de ciddi bir külfete dönüştüğü dile getirilmektedir. Oysa avukatlık mesleği mevzuatta da açıkça yer aldığı ve uygulamada da genel kabul gördüğü üzere bir kamu hizmetidir. Yani avukatlar ruhsat aldıktan sonra memur statüsünde bir kurumda çalışanlar hariç olmak üzere serbest meslek faaliyeti yürütmektedirler.
Avukatlık Kanunu 5/3. Maddesi de avukat adayının Av. K. m.5/1 kapsamında kalan suçlardan veya 2 yıl ya da daha fazla hapis cezasını gerektiren bir suçtan dolayı devam eden kovuşturmasının bulunması halinde ruhsat başvurusunun kovuşturmanın sonuna kadar bekletilmesinin takdir hakkını Adalet Bakanlığı'ndan görüş alındıktan sonra TBB'ye bırakmaktadır. Buna karşın Bakanlığınızın TTB'nin takdir yetkisinin sınırlarına dâhil olduğu da meselenin nirengi noktalarındandır. Oysa bağımsız çalışabilme hürriyeti aynı zamanda avukatlık mesleğinin tabiatı gereğidir.

Bu bağlamda;

1- Bakanlığınız tarafından kaç avukat adayının ruhsat başvurusu hakkında hangi gerekçelerle olumsuz görüş bildirilmiştir?

2- Avukat adayı hakkında yürütülen soruşturma nedeniyle kaç ruhsat başvurusuna ilişkin Bakanlığınızca olumsuz görüş verilmiştir?

3- Avukat adayı hakkında yürütülen kovuşturma nedeniyle kaç ruhsat başvurusuna ilişkin Bakanlığınızca olumsuz görüş verilmiştir?

4- Avukat adayı hakkında verilmiş bir Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması kararı nedeniyle kaç ruhsat başvurusuna ilişkin Bakanlığınızca olumsuz görüş verilmiştir?

5- Bakanlığınızca olumsuz görüş bildirilen başvurulardan kaç tanesi hakkında Türkiye Barolar Birliği tarafından Avukatlık Kanunu m.8/4 gereği ısrar kararı verilmiştir? Kaç avukat adayının ruhsat başvurusu hakkında ısrar kararı verilmemiştir?

6- TBB'nin ısrar kararı üzerine Bakanlığınızın ilgili idari işlemin iptali istemiyle idari yargıda açtığı kaç dava hâlihazırda derdesttir?

7- TBB'nin ısrar kararı üzerine Bakanlığınız tarafından ilgili idari işlemin iptali istemiyle idari yargıda açılan ve sonuçlanan davalardan kaç tanesi kabul edilmiş; kaç tanesi reddedilmiştir?

8- TBB'nin ısrar kararı üzerine Bakanlığınız tarafından ilgili idari işlemin iptali istemiyle idari yargıda açılan ve sonuçlanan davalardan kaç tanesinde yürütmenin durdurulmasına karar verilmiş; verilen YD kararlarından kaç tanesi istinaf mahkemesinde kesinleşmiştir?

9- Bakanlığınız ruhsat başvurularının onaylanması aşamasında hangi kriterleri esas alarak red kararları vermektedir?

10- Hukuk fakültelerinden mezun olanların, avukat olmalarını hangi yetkinize dayanarak engellemektesiniz?

11- Avukatlık mesleğinin bir kamu hizmeti olması ve serbest meslek icra edecek olan kişilerin bu haklarının engellenmesi ile amaçlanan nedir?

12- Bakanlığınız neden TBB'nin direnme hakkına müdahalede bulunmaktadır?

13- TBB'nin kabul ettiği kararlarına karşın neden idari dava yolu tercih edilerek TBB kararları yok sayılmaktadır?

14- Mevcut hukuksuz durumun giderilmesi ile staj ve avukatlık başvuruları kabul edilmeyenlerin maruz bırakıldıkları mağduriyetin giderilmesi için bir çalışma yürütülecek midir?

11 Haziran 2020