Diyarbakır Milletvekilimiz Feleknas Uca'nın, Êzidîlerin Diyarbakır kampından çıkarılarak Türkiye'nin değişik bölgelerindeki AFAD kamplarına gönderilmek istenmesine ilişkin Başbakan Binali Yıldırım'ın yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesi.
Êzidîler 3 Ağustos 2014 tarihinde ana yurtları olan Şengal'de IŞİD tarafından soykırıma maruz kaldı. Bu katliamından sonra binlerce Êzidî Türkiye’ye göç etmek zorunda kalmış, Diyarbakır, Batman ve Mardin, Şırnak ve Urfa illerinde kamplara yerleştirilmişlerdir. Bu kamplardan biri de Diyarbakır Yenişehir Belediyesine bağlı Fidanlık Kampıdır. İlk etapta 7 bine yakın kişi bu kampa gelmiş iki buçuk yıl boyunca, devletin hiçbir desteği alınmadan, kampın bütün masrafları Güneydoğu Belediyeler Birliği Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi ile Diyarbakır Yenişehir Belediyesi tarafından karşılanmıştır. Şengal merkezinin 13 Kasım 2015 tarihinde özgürleştirilmesiyle Êzidîlerin büyük çoğunluğu Şengale dönmüş, 1029 kişi Fidanlık Kampında kalmıştır. Suriye, Irak veya başka ülkelerden Türkiye’ye gelen sığınmacılar gibi herhangi bir yasal statüye sahip olmayan Êzidîler iki buçuk yıl boyunca bütün haklardan mahrum bir şekilde kampta yaşamlarını sürdürmüş, sağlık hizmetinin hiçbir aşamasından dahi yararlanamamıştır.
Diyarbakır Fidanlık kampı bu iki buçuk yıl boyunca Diyarbakır Yenişehir Belediyesi iler Diyarbakır halkının ve uluslar ve uluslararası çeşitli sivil toplum örgütlerinin desteği ile ayakta kalmıştır. Ancak geçtiğimiz 6 Aralık 2016 tarihide Diyarbakır Yenişehir Belediye eş başkanları gözaltına alınmış, 7 Aralık tarihinde tutuklandıktan bir gün sonra belediyeye Kayyum atanmıştır. 9 Aralık 2016 tarihinde Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanı (AFAD) Ankara’dan Diyarbakır’a gelerek Êzidîlerin kaldığı Diyarbakır Fidanlık Kampını ziyaret etmiş, kampın kapatılacağıve kampta kalan Êzidîlerin AFAD’ın farklı kamplarına dağıtılacağını bildirmiştir. Birkaç gün sonra yine Diyarbakır AFAD il başkanı ailelerle bir toplantı alarak kampın AFAD’a bağlandığını bu nedenle burada kalmalarının mümkün olmadığını, AFAD’a bağlı kamplardan birine geçmeleri gerektiğini bildirmiştir. Ailelerden Midyat, Nusaybin, Maraş Antep ve Malatya kamplarından birini seçmelerini istemiştir. Ancak aileler bunu reddederek söz konusu kampta kalmak istediklerini belirtmişlerdir. Kamp AFAD’a bağlanarak Diyarbakır Yenişehir Belediyesine kayyum olarak atanan Diyarbakır Yenişehir Kaymakamı Mehmet Özel’in başkanlığında beş kişilik geçici bir kamp koordinasyonu kurulmuştur.
Uğradıkları soykırım sonrası hala kaygı ve güvensizlik, çaresizlik, değersiz hissetme, nefret ve öfke, suçluluk duygusu, utanç ve gece uyumakta zorluk çekme gibi duygular taşıdıkları ve ciddi bir travma ile karşı karşıya olan Êzidîler yeniden yerlerinden edilmek istenmiştir. Kayyum, iki buçuk yıldır maddi manevi, psikolojik, fiziki destek gibi alanlarda her türlü sorumluluğu üstlenen Yenişehir Belediyesi meclis üyeleri, siyasi parti temsilcileri ve siyasi kimliği olanları kampa girişleri kayyumun talimatı ile yasaklamıştır. Benzer şekilde, bir yıldır kampta kalan çocuk ve kadınlara psikososyal hizmet desteği veren ve gıda yardımı yapanHayata Destek İnsani Yardım Derneği’nin kampta devam eden çalışması durdurulmuştur. Kampa atanan kayyumun kamptaki ilk faaliyeti iki buçuk yıldır kampa sahip çıkanların Êzidîlerin Diyarbakır halkından koparılması olmuştur.
Bu bilgiler doğrultusunda:
1. Afet ve Acil Durum Yönetimi (AFAD) Başkanı’nın Êzidîlerin kaldığı Diyarbakır Fidanlık Kampını ziyaret ederek bu kampın kapatılacağını ve burada kalan Êzidîlerin AFAD’a bağlı farklı kamplara gönderileceğini söylediği iddiaları doğru mudur? Bu iddialar doğru ise 1029 Êzidî’nin kaldığı kamp ne amaçla kapatılmak istenmektedir? Ne zaman kampın kapatılması planlanmaktadır?
2. Diyarbakır Fidanlık Kampının AFAD’a bağlanmasının gerekçesi nedir?
3. Diyarbakır Fidanlık Kampında kalan Êzidîler AFAD’a bağlı hangi kamplara gönderilmesi planlanmaktadır? Midyat, Nusaybin, Kahramanmaraş, Gaziantep ya da Malatya kamplarına gönderileceği iddiaları doğru mudur? Bu iddialar doğru ise Êzidîler için yeni bir kamp mı inşa edilecek yoksa Êzidîler Suriyeli sığınmacılar ile aynı kampta mı kalacak?
4. Diyarbakır Yenişehir Belediyesine atanan Kayyumun Êzidîlerin kaldığı Diyarbakır Fidanlık Kampına başkan olarak atandığı iddiaları doğru mudur? Bu iddialar doğru ise bu karar hangi gerekçe ile alınmıştır? Kampta başkan olarak atanan kayyumun görev alanı nedir?
5. İki buçuk yıldır Fidanlık kampında maddi, manevi, fiziki ve sağlık açısından destek sunan ve Êzidî halkı ile dayanışma içerisinde olan Diyarbakır Yenişehir Belediyesi meclis üyelerinin ve Diyarbakır halkının kayyumun atanmasıyla kampa girişlerinin yasaklandığı iddiaları doğru mudur? Bu iddialar doğru ise bu kararın yasal gerekçesi nedir? Benzer şekilde, bir yıldır kampta psikososyal hizmetdesteği veren ve gıda yardımı yapan “Hayata Destek İnsani Yardım Derneği’nin yürüttüğü çalışmanın durdurulduğu iddiaları doğru mudur? Bu iddialar doğru ise söz konusu uygulamanın gerekçesi nedir?
6. DAİŞ uyguladığı soykırımdan kaçıp ülkemize gelen ve iki buçuk yıldır Diyarbakır Yenişehir Belediyesi, Diyarbakır halkı ve uluslar ve uluslararası sivil toplum kuruluşlarının psikolojik desteği ile hayatta kalan Êzidî toplumunun halkla olan ilişkilerinin kesilerek, halktan koparılarak, cezaevi koşullarına benzer koşullara tabi kılınmasının amacı nedir?
7. Fidanlık Kampının AFAD’a bağlanması ile dini inançlarından dolayı soykırıma maruz kalarak ülkemize gelen bu kişilere psikolojik desteğin sağlanması konusunda ne gibi planlamalarınız var?
8. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’na (AFAD) bağlı Nizip Mülteci Kampı’nda Mayıs 2015 tarihinde 30 erkek çocuk kamp çalışanlarınca cinsel istismara maruz kalmıştır. Benzer vakaların Êzidîlerin kalacağı AFAD kamplarında benzer vakaların yaşanamaması için Bakanlığınızın aldığı özel önlemler var mıdır? Bunlar nelerdir?
9. Êzidîlerin kalacağı AFAD kamplarında Êzidîlik inancının korunması ve devam etmesi için bakanlığınızın aldığı özel tedbirler var mıdır? Aldığınız tedbirler varsa bunlar nelerdir?
10. Diyarbakır Fidanlık Kampı AFAD’a bağlandıktan sonra İŞİD’in hedefinde olan bir inanç topluluğunun kaldığı bu kampın güvenliğinden hangi kurum ya da kuruluş sorumlu olacaktır?
11. Diyarbakır Fidanlık Kampı AFAD’a bağlandıktan sonra Suriyeli sığınmacılara verilen yasal statünün benzerinin Êzidîlere de verilmesi bakanlığınız tarafından planlanmakta mıdır?
12. Bilindiği gibi 2015 tarihinde AFAD’a bağlı Nusaybin Kampına devletin kolluk kuvvetleri yerleştirilmiş daha sonra kamp boşaltılmıştır. Êzidîlerin kalacağı AFAD kamplarında benzer bir uygulamanın oluşmaması için bakanlığınız herhangi bir tedbir almış mıdır?
Diyarbakır Milletvekili
26 Aralık 2016