HDP Hakkari Milletvekili Adil Zozani, Kütür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik'in yanıtlaması talebiyle Meclis'e verdiği bir soru önergesinde, Aziz Bartholomeus Manastırı'nın içinde bulunduğu durumu gündeme getirdi.
Zozani, Van’ın Başkale ilçesine bağlı Albayrak (Dêr) Köyü’nde bulunan bu manastırın 13. yüzyılın sonları, 14. yüzyılın başlarında Ermeniler tarafından inşa edildiğini hatırlatarak, "Özellikle Kürt coğrafyasında yaşanan yoğun çatışma sürecindeki diğer tarihsel yapılar gibi, koruma altına alınmanın aksine, 90’lı yıllarda devletin şiddet yüzünün temsili olan Özel Hareket Timleri tarafından bir üs olarak kullanılmış ve tahrip edilmiştir" tepkisinde bulundu.
Manastırın hemen yakınında inşa edilen Albayrak Karakolu ile birlikte, tarihi yapının 2013 yılına kadar bu askeri alanın içinde askerlerin tahribatına maruz kaldığını kaydeden Zozani, "Albayrak Karakolu’nun Ocak 2013 tarihinde, yeni inşa edilen kalekola taşınmasından sonra, yıllarca askerler tarafından tahrip edilen Ermeniler’e ait bu tarihi manastır, doğalında çürümeye bırakılmıştır" dedi.
Önergede, "Aziz Bartholomeus'un mezarı üzerine inşa edilen Manastır’ın, Bakanlığınızın internet sitesinde, en son 1633-1655 tarihleri arasında Vardapet Kirakos'un piskoposluğu zamanında kapsamlı bir onarım gördüğü belirtilmektedir. O tarihten bu yana Manastır, Türkiye’deki birçok tarihi, kültürel yapıların kaderini yaşamış; koruma altına alınmamış, üzerinde restorasyon yapılmamış ve hem insan, hem doğanın tahribine bırakılmıştır" diye belirtildi.
Zozani, Bakan Çelik'e şu soruları yöneltti:
"Aziz Bartholomeus Manastırı, koruması gereken tarihi yapılardan biri olup Bakanlığınızın sorumluluğu altında değil midir?
Öyleyse; geçmişte askeri alanın içerisinde yer alması nedeniyle koruma altına alınmayan Manastır’ın, karakolun boşaltılmasının üzerinden 2 yıl geçmesine rağmen hala restore edilmemesinin gerekçesi nedir?
Tarihi Manastır’ın askeri alanın içerisinde yer alması ve 90’lı yılların çatışma sürecinde Özel Hareket Timleri tarafından üs olarak kullanıldığı düşünüldüğünde, o süreçte Manastır’a verilen tahribata ilişkin Bakanlığınızın spesifik olarak bilgisi var mıdır?
Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunuarihi yapılara zarar verenlere ilişkin hukuki bir yaptırım uygulanmakta mıdır? Aziz Bartholomeus Manastırı gibi, geçmişten bugüne tarihi yapı ve kültürel zenginliklere zarar veren kamu kurumları da dâhil olmak üzere kişi, kurum ve kuruluşlar ile ilgili Bakanlığınızın bugüne kadar nasıl bir soruşturma yürütmüş ve bu soruşturma kapsamında nasıl bir netice elde etmiştir?
Tarihi yapılan ve kültürel zenginliklerin korunması ve tarihsel miras olarak gelecek kuşaklara aktarılması noktasında, Bakanlığınızın Türkiye genelinde ve özellikle yoğun çatışmalı süreç yaşayan Kürt coğrafyası özelinde bir çalışması var mıdır?"
28.08.2014
Zozani, Van’ın Başkale ilçesine bağlı Albayrak (Dêr) Köyü’nde bulunan bu manastırın 13. yüzyılın sonları, 14. yüzyılın başlarında Ermeniler tarafından inşa edildiğini hatırlatarak, "Özellikle Kürt coğrafyasında yaşanan yoğun çatışma sürecindeki diğer tarihsel yapılar gibi, koruma altına alınmanın aksine, 90’lı yıllarda devletin şiddet yüzünün temsili olan Özel Hareket Timleri tarafından bir üs olarak kullanılmış ve tahrip edilmiştir" tepkisinde bulundu.
Manastırın hemen yakınında inşa edilen Albayrak Karakolu ile birlikte, tarihi yapının 2013 yılına kadar bu askeri alanın içinde askerlerin tahribatına maruz kaldığını kaydeden Zozani, "Albayrak Karakolu’nun Ocak 2013 tarihinde, yeni inşa edilen kalekola taşınmasından sonra, yıllarca askerler tarafından tahrip edilen Ermeniler’e ait bu tarihi manastır, doğalında çürümeye bırakılmıştır" dedi.
Önergede, "Aziz Bartholomeus'un mezarı üzerine inşa edilen Manastır’ın, Bakanlığınızın internet sitesinde, en son 1633-1655 tarihleri arasında Vardapet Kirakos'un piskoposluğu zamanında kapsamlı bir onarım gördüğü belirtilmektedir. O tarihten bu yana Manastır, Türkiye’deki birçok tarihi, kültürel yapıların kaderini yaşamış; koruma altına alınmamış, üzerinde restorasyon yapılmamış ve hem insan, hem doğanın tahribine bırakılmıştır" diye belirtildi.
Zozani, Bakan Çelik'e şu soruları yöneltti:
"Aziz Bartholomeus Manastırı, koruması gereken tarihi yapılardan biri olup Bakanlığınızın sorumluluğu altında değil midir?
Öyleyse; geçmişte askeri alanın içerisinde yer alması nedeniyle koruma altına alınmayan Manastır’ın, karakolun boşaltılmasının üzerinden 2 yıl geçmesine rağmen hala restore edilmemesinin gerekçesi nedir?
Tarihi Manastır’ın askeri alanın içerisinde yer alması ve 90’lı yılların çatışma sürecinde Özel Hareket Timleri tarafından üs olarak kullanıldığı düşünüldüğünde, o süreçte Manastır’a verilen tahribata ilişkin Bakanlığınızın spesifik olarak bilgisi var mıdır?
Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunuarihi yapılara zarar verenlere ilişkin hukuki bir yaptırım uygulanmakta mıdır? Aziz Bartholomeus Manastırı gibi, geçmişten bugüne tarihi yapı ve kültürel zenginliklere zarar veren kamu kurumları da dâhil olmak üzere kişi, kurum ve kuruluşlar ile ilgili Bakanlığınızın bugüne kadar nasıl bir soruşturma yürütmüş ve bu soruşturma kapsamında nasıl bir netice elde etmiştir?
Tarihi yapılan ve kültürel zenginliklerin korunması ve tarihsel miras olarak gelecek kuşaklara aktarılması noktasında, Bakanlığınızın Türkiye genelinde ve özellikle yoğun çatışmalı süreç yaşayan Kürt coğrafyası özelinde bir çalışması var mıdır?"
28.08.2014