Grup Başkanvekilimiz İdris Baluken ile Şırnak Milletvekilimiz Hasip Kaplan, dolar kurunun hızla artması, T.C. Merkez Bankası’na müdahale edilmesi ve siyasi istikrarsızlık sonucu ekonominin riske sokulması nedeniyle “Ekonomik Konularda Genel Koordinasyon Sorumlusu” Başbakan Yardımcısı Ali Babacan hakkında gensoru önergesi verdiler.
Gensorunun gerekçesi şu şekilde:
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Merkez Bankası’yla sürdürdüğü faiz kavgası, Hükümetin basiretsizliği, suskunluğu ve etkili önlemler alınmaması sonucu zirve yapan dolar rekor kırmaya başladı.
Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ve Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı'nın istifa edeceğine yönelik dedikodular ve Başçı'nın sağlık sorunlarından ötürü Merkez'in toplantısına katılmadığı yönündeki bilgi de eklenince korkulan oldu.
Merkez'den istifa iddialarına yalanlama ve Başçı'yla ilgili "Görevinin başında" açıklamaları gelse de yurtdışından gelen veriler ile Amerikan Merkez Bankası'nın yaklaşmakta olan kritik faiz kararı da sürece eklenince dolar bir gün içinde 3-4 zirve birden görmeye başladı.
Merkez Bankası'nın günlük olarak arttırma kararı aldığı döviz silahı da doların ateşini söndürmeye yetmedi. 2,55 seviyeleri ile zirveye çıkan dolar Merkez'in piyasaya sürdüğü 60 milyon dolar sonrasında beklenenin aksine düşüş yerine 2,62 seviyeleri ile en yüksek zirvesine ulaştı.
Şirket bilançoları hasar görürüken, reel sektörün açık pozisyonu 180 milyar dolar. Burada yüzde 10'luk bir kur artışı 18 milyar dolar karşılığı Türk lirası etkisi olacak. Bu da kabaca 35-40 milyar TL zarar bilançolara yansıyacak demektir.
İhracatçıların, ara malı ithal etmesi nedeniyle bu piyasanın da dolaylı bir zarara uğradığı görülmektedir.
Türkiye, petrol fiyatlarının düşmesi sonucu 2015 yılında daha düşük bir enflasyon elde etse de, olası sert faiz indirimi, mevcut dalgalanmalarda devalüasyona yol açıyor. TCMB dolardaki son yükselişe bakarak, geçen yıl faizleri yükselterek dolardaki yükselişin önüne geçmiş ve bir devalüasyon (Paranın satın alma gücünün düşürülmesi) krizini engellediyse de, önümüzdeki günler de yeni krizler kapıda.
Doların güçlenmesinin TL’nin dış değerinde, enflasyonun devam etmesinin de TL’nin iç değerinde yarattığı kayıplar Türkiye üreticisinin rekabet gücünü olumsuz şekilde etkiliyor. Bu önümüzdeki dönem için ciddi bir risk oluşturuyor.
Ayrıca yabancı yatırımcı için şuanki Türk Lirası faiz oranları cazip gelmiyor. Daha doğrusu bu cari açık ile bu uluslararası konjonktürde Türk Lirası yatırımı yapmak için mevcut faiz oranlarını yeterli bulmuyorlar.
Türkiye’de döviz kurunu daha çok Türkiye’deki iç istikrarsızlıklar belirliyor ama 2,50 de psikolojik bir sınır. Sade vatandaş doların artacağını beklerse o zaten artar. Küçük tasarrufu olanlar bile gidip bunu dövize çevirmeye çalışırlar. Zaten Merkez Bankası’nın döviz rezervleri oldukça sınırlı. Türkiye’nin net döviz rezervleri 40 milyar doların biraz üzerinde. Bir döviz talebi olduğu zaman da kısa sürede bu cephane tükenebilir.
Özellikle 2010-2013 döneminde hesapsızca borçlanarak döviz borçlarını büyüten firmaları bu yıl da çok zor günler bekliyor. Dolar kurunun düşük olduğu sıralarda dövizle borçlanan firmaların 2013 sonrası hızla değerlenen döviz karşısında TL olarak borçları olağanüstü arttı. Sadece 2013 sonunda bile 390 milyar dolarlık dış borç stokunun TL karşılığı 862 Milyar TL iken, 9 Şubat 2015 itibariyle bu borç 967 Milyar TL’ye çıktı ve 226 Milyar TL’lik kur farkı zararı birikti. Sadece 14 ayda yüzde 33 oranında artan TL cinsinden borç yükü, birçok sanayi ve hizmet firmasının kâbusu durumunda.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın faiz indirimi ile ilgili Merkez Bankası’nı baskı altına alan demeçleri ile de yukarı giden dolar kurunun her sentlik artışı, borç stokunun 4 Milyar TL artışına yol açıyor. G-20 içinde 5’li kırılgan içinde en başta gelen Türkiye,yanlış ekonomi politikaları sonucu, enflasyon ve işsizlik artmış,TL, değer kaybetmiş, ülke risk altına sokulmuştur.
Ekonominin kötü yönetilmesi dolayısıyla Ekonomik Konularda Genel Koordinasyon sorumlusu Başbakan Yardımcısı Ali Babacan Hakkında gensoru açılmasını arz ve teklif ederiz.
11.03.2015