HDP İstanbul Milletvekili Levent Tüzel, MHP'nin Suriyeli mültecilerle ilgili Meclis araştırması önergesi üzerine bir konuşma yaparak Suriyeli mültecilerin yaşadıklarını dile getirdi.
Sorunun, her geçen gün daha acılı bir hâl aldığına, daha çok büyüdüğüne dikkat çeken Tüzel, “Mülteci sayısı artıkça ‘insan hakları ihlalleri’ diyeceğimiz boyut daha da derinleşmekte. Üç yılı geride bıraktık. Suriye'deki rejimi değiştirmenin peşindeki büyük güçler ve onun arkasına takılan AKP Hükûmeti, bugün bu yaşanan insanlık dramının birinci dereceden sorumlusu elbette ve bu nedenle de acil olarak bir çözüm üretilmesi gerekiyor. Evet, bir Meclis araştırılması yapılmalı ama Türkiye'nin her yerinde, hayatın her alanında çocuğundan ihtiyarına, kadınından erkeğine Suriyeli mülteci gerçeğiyle her alanda karşılaşmaktayız; durum artık tahammül gösterilecek bir boyutta değildir. Her gün gazete haberlerinde bir yerde bir esnafın, bir yerleşik halkın Suriyeli aileyle kavga, linç haberleri yer almaktadır. İşte, Maraş'ta, ondan önce Antep'te benzer şiddet eylemleri, Suriyeli mülteciler üzerindeki bu haberler ciddi bir şekilde bu konuya el atılmasını gerektirmektedir. Bütün bunlardan önce, sorunu bir hak ihlali olarak ifade ettik, bir insan hakları sorunu olarak ifade ettik” dedi.
Suriyeli mülteciler sorunuyla ilgili İnsan Hakları Derneği ve İnsan Hakları Vakfı’nın, çalışmalar yaptığını, raporlar yayınladığını belirten Tüzel; “Ama söylediğim gibi, bu konu çok daha acil, ciddi bir sorun hâline gelmiştir. Bakın, sadece Maraş'ta, Antep'te, Türkiye'nin değişik yerlerinde değil; Ankara'nın göbeğinde, Sincan'da, bir mahallede 42 kişilik Suriyeli bir aile bir eve sığınmış durumda ve çevresindeki insanlar orada barınma hakkını bile sağlıklı bir şekilde yaşayamayan bu aileyi kendileri için bir tehlike kaynağı olarak görmekte ve oranın boşaltılmasını istemekte. ‘Bu bilgileri nereden alıyoruz?’ derseniz, bu bilgileri o bölgede sağlık hizmeti vermek durumunda olan ve o Suriyeli aileye de aşı yapmak zorunda olan ama aşı bulamayan halk sağlığı, aile sağlığından sorumlu hekimlerden duymaktayız. Türk Tabipleri Birliği, tıpkı İnsan Hakları Derneği gibi, bu konudaki görevlerin ve sorumlulukların yerine getirilmesi için âdeta çağırmakta, çığlık atmakta ama Hükümet, işte 200 binlerle başlayan bu mülteci akınını "Zamanında kamplara yerleştirdik." diyerek bir ölçüde görevini yaptığı zannı içerisinde. Ama bakıyoruz bugün, yıl sonuna doğru bunların sayısı 1,5 milyonu bulacak ve her yerde, dediğimiz gibi, sokakta dilenen çocuklar, alışverişini ne yazık ki gayriahlaki bir şekilde, çalışabildiği, geçinebildiği bir iş bulamadığı için bedenini sunarak karnını doyurmak zorunda kalan genç yaşta kadınlar, kızlar, çocuklar, çocuk yaşta gelinler, satılan bedenler, bunun karşısında ayağa kalkmış kadın örgütleri, buna işaret eden ve Hükûmeti göreve çağıran kadın aktivistler söz konusu” diye konuştu
Bu duruma hükümetin ‘Aktif dış politikası’ nedeniyle gelindiğini vurgulayan Tüzel; “Bu duruma büyük devlet olma hevesleriyle, hayalleriyle geldik. Sözde, bölgede barış gücü olacaktık ama baktık ki dinleme kayıtlarından, gizli kayıtlardan, bu ülkenin karar alıcılarının, istihbarat teşkilatının başındaki insanların, dış politikanın sorumlularının, oradaki Suriye'de Esad rejimine karşı savaşan güçleri desteklemek adına TIR’lar dolusu silahı "insani yardım" adı altında, insan hakları dayanışma örgütleri görevlileri eliyle buralara taşıdıklarını anlıyoruz. Buradaki çatışmanın... Paralel kavgasının uzantısı olarak bu bilgiler karşımıza çıkıyor. 1,5 milyona dayanmış bu mültecilerin yaşadığı acılardan, evet, birinci derecede bu iktidar, bu siyasi anlayış, bu dış politikadaki yanlış tutum o nedenle sorumludur diyoruz. Barış taşımak ne kelime, kan taşınmıştır, barut taşınmıştır ve sonuç itibarıyla bu ülkeye, açlık çeken, işsizlikle karşı karşıya bırakılmış, kafasını sokacak bir barınma sağlanamamış ve her gün sağlık problemleri yaşayan mülteci sorununu buraya taşımıştır” dedi.
Ortalıkta yaşayan mültecilerin Eminönü'nden Kadıköy'e vapura bindirilerek iki belediye arasında git gel şeklinde, bir sokakta yaşama terk edilmiş durumda olduğuna dikkat çeken Tüzel; “Kamplar yetersizdir. Parası olan, nüfuzu olan ve bir şekilde yolunu bulan kendisine ev bark edinebilmekte ama öbür taraftan, çok daha büyük bir sorun karşımıza çıkmıştır. Başta, Türkiye işçileri, emekçileri ucuz iş gücü durumundaki bu mültecilerle karşı karşıya kalmıştır. Kendilerine geçici çalışma izni verilmeyen bu insanlar, bu aç açıkta, vatan topraklarından uzak düşmüş, iç savaşın yarattığı tahribatla canını kurtarma pahasına buralara sığınmış bu yardım bekleyen zavallı insanlar, günlük 10 lira, 20 lira yevmiyeyle bedenlerini, iş güçlerini, alın terlerini kaçak işçi olarak satmak durumunda kalmışlar; bunun karşısında, çok daha ağır koşullarda çalışan, her gün işten atılan, her gün kölece çalıştırılan, düşük ücretle çalıştırılan Türkiyeli işçilerle karşı karşıya gelmek noktasında, Türkiye'deki esnaf ve küçük üreticiyle karşı karşıya gelmek durumunda olmuşlardır. Antep'te, Maraş'ta, başkaca yerlerde yaşanan kavgalar ve geçimsizlikler, bu acıyı yaşayan insanları bir ölçüde sindirememek, kabul edememek ve bir düşman olarak algılamak, işte, bu boyuta gelmiştir” diye konuştu.
Hükümetin bu durumdan neden sorumlu olduğuna örnek olarak kendine "Siz niye toprağınızı terk edip geldiniz?" diye sorulan bir çocuğun "Bizi Başbakan çağırdı" diye cevap vermesini gösteren Tüzel; “O küçük aklıyla bu türden bilgiler veren çocukların beyanları yine gazete haberlerine düşmekte. Evet, Suriye'deki iç karışıklığı ve savaşı pompalar tarzda bir politikayla o insanlara burada iyi bir yaşam vadedilerek çağırıldılar ama işte sokakta el elde, baş başta kaldılar. Bu, insan hakları dramı; bu, trajik yaşam. Elbette, o insanlara sahip çıkılmalı. Sahip çıkacak olan, bu siyasi iradeden, Hükûmetten öte öncelikle bizim insanımız; Türkiye yurttaşları, Türkiye işçileri, emekçileri. Bir dayanışma içerisinde sahip çıkmak, o insanlarla işini, aşını paylaşmaktan öte bir rekabete girmek değil ama Suriyeli mültecilerin yaşadığı bu dramı yaşatanlara ve Türkiyeli emekçileri de işsizlikle, karın tokluğuna çalıştırmakla baş başa bırakan bu egemen zihniyete, bu kapitalist iktidara bu emperyalist savaşçı politikalara karşı el birliği, güç birliği ve dayanışma içerisinde hareket etmek ve çocukların, genç kızların, kadınların fuhşa zorlandığı, çocuk gelinliğe dayalı satışa zorlandığı bu ahlaki çöküntüye karşı hep birlikte direnmek ve mücadele etmek zorundayız” dedi.
Konuşmasında bir parantez açan Levent Tüzel bugünün 17 Temmuz 1986’da kurulan İnsan Hakları Derneğinin kuruluş günü olduğunu hatırlatarak şunları söyledi; “Yirmi sekiz yıldır, 12 Eylül darbecilerinin yarattığı tahribattan sonra, çocukları cezaevinde olan aileler başta olmak üzere, Türkiye'nin aydın ve onurlu insanları bir araya gelerek Türkiye'deki darbeyle birlikte artan insan hakları ihlallerine karşı mücadele etmek üzere, 98 insan bir araya geldi ve bu derneği kurdu. Büyük bedeller ödeyerek, ardında 22 ölüm, onlarca sakat kalmış insan, kaçırılmış insan, cezaevlerinde ve hayatın değişik alanlarında yaşam mücadelesi verenlerin yanında oldular. Antidemokratik uygulamalara karşı, işkencelere karşı, kaçırmalara, faili meçhullere karşı, hak ihlallerine karşı mücadele ederek bugüne kadar geldiler. Vakıf kurucusu oldular uluslararası alanda çalışan. Diğer örgütlerle işbirliği içerisinde, Türkiye'de insan haklarının varlığının ve bunun kavgasının mücadelesini verdiler. Bu alanda emeği geçenleri buradan bir kez daha saygıyla selamlıyorum.”
HDP İstanbul Milletvekili Levent Tüzel, Suriye’de yaşanan çatışma ve iç savaştan kaçarak Türkiye’ye sığınan yaklaşık 1.5 milyona ulaşan Suriyeli mültecileri meclis gündemine taşıdı. Tüzel, Türkiye’ye sığınan Suriyelilerin çoğunluğunu oluşturan çocuklar ve kadınların maruz kaldıkları cinsel istismar ve sömürünün akıl almaz boyutlara ulaştığını belirterek, işi, evi ve güvencesi olmayan Suriyeli kadınların birer metaya dönüştürülerek para karşılığında evlendirildikleri, günlük ihtiyaçları karşısında (ev kirası, patates vb.) takas edilebildikleri ve sokaklarda dilenciliğe zorlandıkları, ucuz işgücü olarak kaçak çalıştırıldıkları, sağlık hizmeti alamadıklarının raporlara yansıdığına işaret etti.
Tüzel'in Kadın ve Sosyal Politikalar Bakanı Ayşenur İslam tarafından yazılı olarak cevaplandırılması talebiyle sorduğu sorular şöyle:
"Türkiye’de ne kadar kayıtlı göçmen/sığınmacı kadın ve çocuk bulunmaktadır? “Kayıtsız” olanlara dair Bakanlığınızca derlenmiş bir veri var mıdır?
Sığınmacı/ göçmen kadınlar yaygın olarak hangi illerde yaşamaktadır? Bu kadınların çalıştığı ve yaşadığı yerlerde taciz ve tecavüzün önlenmesi için Bakanlığınızca bir önlem alınmış mıdır?
Göçmen/sığınmacı kadın ve çocukların rızası dışında evlenmeye zorlanmaması ya da fuhuş çetelerinin elinden alınması için Bakanlığınızın bir girişimi var mıdır?
İstanbul Beyazıt’taki küçük atölye sahiplerinin göçmen kadınlara yaygın olarak cinsel taciz ve tecavüz ettikleri, hatta iş yerlerinde tecavüz için özel olarak oda ayıran patronların olduğu basına yansımıştır. Bu konuda Bakanlığınızın ilgili kurumlarla birlikte bir girişimi olacak mıdır?
Türkiye’nin imzaladığı uluslararası sözleşmeler ve CEDAW’ın Kadın Göçmen İşçilerle İlgili 26 Sayılı Genel Tavsiye’si doğrultusunda cinsel şiddet gören kadınlara koruma sağlanması yönünde bir çalışmanız var mıdır?
Göçmen kadınların başvurabilecekleri çok-dilli danışma merkezlerinin kurulması konusunda Bakanlığınızın çalışması var mıdır?
Göçmen kadınlara yönelik travma desteği dahil, ücretsiz sağlık hizmeti ve destek alabilecekleri cinsel şiddet kriz merkezleri kurulmasını düşünüyor musunuz?"
17.07.2014
Sorunun, her geçen gün daha acılı bir hâl aldığına, daha çok büyüdüğüne dikkat çeken Tüzel, “Mülteci sayısı artıkça ‘insan hakları ihlalleri’ diyeceğimiz boyut daha da derinleşmekte. Üç yılı geride bıraktık. Suriye'deki rejimi değiştirmenin peşindeki büyük güçler ve onun arkasına takılan AKP Hükûmeti, bugün bu yaşanan insanlık dramının birinci dereceden sorumlusu elbette ve bu nedenle de acil olarak bir çözüm üretilmesi gerekiyor. Evet, bir Meclis araştırılması yapılmalı ama Türkiye'nin her yerinde, hayatın her alanında çocuğundan ihtiyarına, kadınından erkeğine Suriyeli mülteci gerçeğiyle her alanda karşılaşmaktayız; durum artık tahammül gösterilecek bir boyutta değildir. Her gün gazete haberlerinde bir yerde bir esnafın, bir yerleşik halkın Suriyeli aileyle kavga, linç haberleri yer almaktadır. İşte, Maraş'ta, ondan önce Antep'te benzer şiddet eylemleri, Suriyeli mülteciler üzerindeki bu haberler ciddi bir şekilde bu konuya el atılmasını gerektirmektedir. Bütün bunlardan önce, sorunu bir hak ihlali olarak ifade ettik, bir insan hakları sorunu olarak ifade ettik” dedi.
Suriyeli mülteciler sorunuyla ilgili İnsan Hakları Derneği ve İnsan Hakları Vakfı’nın, çalışmalar yaptığını, raporlar yayınladığını belirten Tüzel; “Ama söylediğim gibi, bu konu çok daha acil, ciddi bir sorun hâline gelmiştir. Bakın, sadece Maraş'ta, Antep'te, Türkiye'nin değişik yerlerinde değil; Ankara'nın göbeğinde, Sincan'da, bir mahallede 42 kişilik Suriyeli bir aile bir eve sığınmış durumda ve çevresindeki insanlar orada barınma hakkını bile sağlıklı bir şekilde yaşayamayan bu aileyi kendileri için bir tehlike kaynağı olarak görmekte ve oranın boşaltılmasını istemekte. ‘Bu bilgileri nereden alıyoruz?’ derseniz, bu bilgileri o bölgede sağlık hizmeti vermek durumunda olan ve o Suriyeli aileye de aşı yapmak zorunda olan ama aşı bulamayan halk sağlığı, aile sağlığından sorumlu hekimlerden duymaktayız. Türk Tabipleri Birliği, tıpkı İnsan Hakları Derneği gibi, bu konudaki görevlerin ve sorumlulukların yerine getirilmesi için âdeta çağırmakta, çığlık atmakta ama Hükümet, işte 200 binlerle başlayan bu mülteci akınını "Zamanında kamplara yerleştirdik." diyerek bir ölçüde görevini yaptığı zannı içerisinde. Ama bakıyoruz bugün, yıl sonuna doğru bunların sayısı 1,5 milyonu bulacak ve her yerde, dediğimiz gibi, sokakta dilenen çocuklar, alışverişini ne yazık ki gayriahlaki bir şekilde, çalışabildiği, geçinebildiği bir iş bulamadığı için bedenini sunarak karnını doyurmak zorunda kalan genç yaşta kadınlar, kızlar, çocuklar, çocuk yaşta gelinler, satılan bedenler, bunun karşısında ayağa kalkmış kadın örgütleri, buna işaret eden ve Hükûmeti göreve çağıran kadın aktivistler söz konusu” diye konuştu
Bu duruma hükümetin ‘Aktif dış politikası’ nedeniyle gelindiğini vurgulayan Tüzel; “Bu duruma büyük devlet olma hevesleriyle, hayalleriyle geldik. Sözde, bölgede barış gücü olacaktık ama baktık ki dinleme kayıtlarından, gizli kayıtlardan, bu ülkenin karar alıcılarının, istihbarat teşkilatının başındaki insanların, dış politikanın sorumlularının, oradaki Suriye'de Esad rejimine karşı savaşan güçleri desteklemek adına TIR’lar dolusu silahı "insani yardım" adı altında, insan hakları dayanışma örgütleri görevlileri eliyle buralara taşıdıklarını anlıyoruz. Buradaki çatışmanın... Paralel kavgasının uzantısı olarak bu bilgiler karşımıza çıkıyor. 1,5 milyona dayanmış bu mültecilerin yaşadığı acılardan, evet, birinci derecede bu iktidar, bu siyasi anlayış, bu dış politikadaki yanlış tutum o nedenle sorumludur diyoruz. Barış taşımak ne kelime, kan taşınmıştır, barut taşınmıştır ve sonuç itibarıyla bu ülkeye, açlık çeken, işsizlikle karşı karşıya bırakılmış, kafasını sokacak bir barınma sağlanamamış ve her gün sağlık problemleri yaşayan mülteci sorununu buraya taşımıştır” dedi.
Ortalıkta yaşayan mültecilerin Eminönü'nden Kadıköy'e vapura bindirilerek iki belediye arasında git gel şeklinde, bir sokakta yaşama terk edilmiş durumda olduğuna dikkat çeken Tüzel; “Kamplar yetersizdir. Parası olan, nüfuzu olan ve bir şekilde yolunu bulan kendisine ev bark edinebilmekte ama öbür taraftan, çok daha büyük bir sorun karşımıza çıkmıştır. Başta, Türkiye işçileri, emekçileri ucuz iş gücü durumundaki bu mültecilerle karşı karşıya kalmıştır. Kendilerine geçici çalışma izni verilmeyen bu insanlar, bu aç açıkta, vatan topraklarından uzak düşmüş, iç savaşın yarattığı tahribatla canını kurtarma pahasına buralara sığınmış bu yardım bekleyen zavallı insanlar, günlük 10 lira, 20 lira yevmiyeyle bedenlerini, iş güçlerini, alın terlerini kaçak işçi olarak satmak durumunda kalmışlar; bunun karşısında, çok daha ağır koşullarda çalışan, her gün işten atılan, her gün kölece çalıştırılan, düşük ücretle çalıştırılan Türkiyeli işçilerle karşı karşıya gelmek noktasında, Türkiye'deki esnaf ve küçük üreticiyle karşı karşıya gelmek durumunda olmuşlardır. Antep'te, Maraş'ta, başkaca yerlerde yaşanan kavgalar ve geçimsizlikler, bu acıyı yaşayan insanları bir ölçüde sindirememek, kabul edememek ve bir düşman olarak algılamak, işte, bu boyuta gelmiştir” diye konuştu.
Hükümetin bu durumdan neden sorumlu olduğuna örnek olarak kendine "Siz niye toprağınızı terk edip geldiniz?" diye sorulan bir çocuğun "Bizi Başbakan çağırdı" diye cevap vermesini gösteren Tüzel; “O küçük aklıyla bu türden bilgiler veren çocukların beyanları yine gazete haberlerine düşmekte. Evet, Suriye'deki iç karışıklığı ve savaşı pompalar tarzda bir politikayla o insanlara burada iyi bir yaşam vadedilerek çağırıldılar ama işte sokakta el elde, baş başta kaldılar. Bu, insan hakları dramı; bu, trajik yaşam. Elbette, o insanlara sahip çıkılmalı. Sahip çıkacak olan, bu siyasi iradeden, Hükûmetten öte öncelikle bizim insanımız; Türkiye yurttaşları, Türkiye işçileri, emekçileri. Bir dayanışma içerisinde sahip çıkmak, o insanlarla işini, aşını paylaşmaktan öte bir rekabete girmek değil ama Suriyeli mültecilerin yaşadığı bu dramı yaşatanlara ve Türkiyeli emekçileri de işsizlikle, karın tokluğuna çalıştırmakla baş başa bırakan bu egemen zihniyete, bu kapitalist iktidara bu emperyalist savaşçı politikalara karşı el birliği, güç birliği ve dayanışma içerisinde hareket etmek ve çocukların, genç kızların, kadınların fuhşa zorlandığı, çocuk gelinliğe dayalı satışa zorlandığı bu ahlaki çöküntüye karşı hep birlikte direnmek ve mücadele etmek zorundayız” dedi.
Konuşmasında bir parantez açan Levent Tüzel bugünün 17 Temmuz 1986’da kurulan İnsan Hakları Derneğinin kuruluş günü olduğunu hatırlatarak şunları söyledi; “Yirmi sekiz yıldır, 12 Eylül darbecilerinin yarattığı tahribattan sonra, çocukları cezaevinde olan aileler başta olmak üzere, Türkiye'nin aydın ve onurlu insanları bir araya gelerek Türkiye'deki darbeyle birlikte artan insan hakları ihlallerine karşı mücadele etmek üzere, 98 insan bir araya geldi ve bu derneği kurdu. Büyük bedeller ödeyerek, ardında 22 ölüm, onlarca sakat kalmış insan, kaçırılmış insan, cezaevlerinde ve hayatın değişik alanlarında yaşam mücadelesi verenlerin yanında oldular. Antidemokratik uygulamalara karşı, işkencelere karşı, kaçırmalara, faili meçhullere karşı, hak ihlallerine karşı mücadele ederek bugüne kadar geldiler. Vakıf kurucusu oldular uluslararası alanda çalışan. Diğer örgütlerle işbirliği içerisinde, Türkiye'de insan haklarının varlığının ve bunun kavgasının mücadelesini verdiler. Bu alanda emeği geçenleri buradan bir kez daha saygıyla selamlıyorum.”
HDP İstanbul Milletvekili Levent Tüzel, Suriye’de yaşanan çatışma ve iç savaştan kaçarak Türkiye’ye sığınan yaklaşık 1.5 milyona ulaşan Suriyeli mültecileri meclis gündemine taşıdı. Tüzel, Türkiye’ye sığınan Suriyelilerin çoğunluğunu oluşturan çocuklar ve kadınların maruz kaldıkları cinsel istismar ve sömürünün akıl almaz boyutlara ulaştığını belirterek, işi, evi ve güvencesi olmayan Suriyeli kadınların birer metaya dönüştürülerek para karşılığında evlendirildikleri, günlük ihtiyaçları karşısında (ev kirası, patates vb.) takas edilebildikleri ve sokaklarda dilenciliğe zorlandıkları, ucuz işgücü olarak kaçak çalıştırıldıkları, sağlık hizmeti alamadıklarının raporlara yansıdığına işaret etti.
Tüzel'in Kadın ve Sosyal Politikalar Bakanı Ayşenur İslam tarafından yazılı olarak cevaplandırılması talebiyle sorduğu sorular şöyle:
"Türkiye’de ne kadar kayıtlı göçmen/sığınmacı kadın ve çocuk bulunmaktadır? “Kayıtsız” olanlara dair Bakanlığınızca derlenmiş bir veri var mıdır?
Sığınmacı/ göçmen kadınlar yaygın olarak hangi illerde yaşamaktadır? Bu kadınların çalıştığı ve yaşadığı yerlerde taciz ve tecavüzün önlenmesi için Bakanlığınızca bir önlem alınmış mıdır?
Göçmen/sığınmacı kadın ve çocukların rızası dışında evlenmeye zorlanmaması ya da fuhuş çetelerinin elinden alınması için Bakanlığınızın bir girişimi var mıdır?
İstanbul Beyazıt’taki küçük atölye sahiplerinin göçmen kadınlara yaygın olarak cinsel taciz ve tecavüz ettikleri, hatta iş yerlerinde tecavüz için özel olarak oda ayıran patronların olduğu basına yansımıştır. Bu konuda Bakanlığınızın ilgili kurumlarla birlikte bir girişimi olacak mıdır?
Türkiye’nin imzaladığı uluslararası sözleşmeler ve CEDAW’ın Kadın Göçmen İşçilerle İlgili 26 Sayılı Genel Tavsiye’si doğrultusunda cinsel şiddet gören kadınlara koruma sağlanması yönünde bir çalışmanız var mıdır?
Göçmen kadınların başvurabilecekleri çok-dilli danışma merkezlerinin kurulması konusunda Bakanlığınızın çalışması var mıdır?
Göçmen kadınlara yönelik travma desteği dahil, ücretsiz sağlık hizmeti ve destek alabilecekleri cinsel şiddet kriz merkezleri kurulmasını düşünüyor musunuz?"
17.07.2014