Grup Başkanvekillerimiz Meral Danış Beştaş ve Saruhan Oluç, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin ülkeyi içine sürüklediği karanlık zam tablosunun yarattığı sorunların incelenmesi ve yaşanan mağduriyetlerin giderilmesi amacıyla TBMM Başkanlığına araştırma önergesi verdi:
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin ülkeyi içine sürüklediği karanlık zam tablosunun yarattığı sorunların incelenmesi ve yaşanan mağduriyetlerin giderilmesi amacıyla Anayasa’nın 98’inci ve İçtüzüğün 104. ve 105. maddelerine göre Meclis Araştırması açılmasını arz ederim.
GEREKÇE
Hane halkının temel yaşam gereksinimleri için harcaması gereken meblağlar, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçilen Temmuz 2018’den bu yana, katbekat artmaktadır. Buna karşılık, çalışanların ücretlerine benzer oranda zam yapılmamış, hayat pahalılığı en yakıcı sorun haline gelmiştir. En başta temel gıda ve enerji faturalarını vuran zamlar; ulaşımdan eğitime, sağlıktan kültür-sanata her alanda etkisini günden güne daha sert şekilde hissettirmeye devam etmektedir.
TUİK verilerine göre, 2018 Temmuz - 2022 Şubat aralığında; elektrik yüzde 237, doğalgaz yüzde 133 zamlanmıştır. Ödenemeyen faturalar yüzünden esnaf kepenk indirmekte ve iflaslar yaşanmaktadır.
Temel gıda ürünlerinde zamlar etkisini çok daha yakıcı şekilde göstermektedir. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçilmesinden bugüne ayçiçek yağına yüzde 198, yumurtaya yüzde 180, ekmeğe yüzde 159, süte yüzde 153 zam yapılmıştır. Hal böyle iken, halk pazardan marketten eli boş dönmüş, marketlerin ve pazarların gıda artıklarını toplayarak karnını doyurmak ve açlıkla mücadele etmek zorunda kalmıştır.
İktidarın yanlış politikalarının da katkısıyla her geçen gün can almaya devam eden Covid-19 salgını ile birlikte, özellikle eğitim alanında en temel ihtiyaçlardan biri haline gelen tablet yüzde 402 zamlanırken bilgisayarın fiyatı yüzde 231 artmıştır. Yine Temmuz 2018’den bu yana okul defterine yüzde 159, servis ücretine de yüzde 115 zam gelmiştir. Bu zamlar, etkisi nesiller boyu sürecek bir eğitim krizinin habercisi olarak değerlendirilmelidir.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, sadece temel gıda ürünlerinde değil sağlık alanında yapılan fahiş zamlarla da toplum sağlığını riske atmaya devam etmektedir. Sağlık ürünleri yüzde 909, ameliyat ücreti yüzde 168, doğum ücretleri yüzde 154, hastane yatak ücreti yüzde 131, ilaçlar ise yüzde 134’e varan oranlarda zamlanmıştır. Bu zamlar, sağlık çalışanlarını işini yapamaz, halkı sağlık hakkına erişemez hale getirmiştir.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçilen 2018 Temmuz’dan bu yana otomobile yüzde 419, köprü geçiş ücretlerine yüzde 317 zam yapılmıştır. LPG’ye yüzde 192, motorine yüzde 170, benzine ise yüzde 143 zam gelmiştir. TUİK’in bu verileri paylaştığı 3 Mart gecesi ve sonrasında gelen yeni zamlarla bu oran daha da artmıştır. Motorin 1 lira 51 kuruş, benzin 88 kuruş zam gelmiştir. Dolayısıyla, Temmuz 2018’de LPG 3.19₺, motorin 5.74₺, benzin 6.28₺ iken bugün LPG 10.83₺, motorin 19.32₺, benzin 18.36₺ civarındadır. Akaryakıta gelen zamlar sadece ara sahiplerini değil uçak ve otobüs bileti ücretlerini de doğrudan etkilemiştir. Uçak bileti ücreti yüzde 291, şehirlerarası otobüs bileti ücreti ise yüzde 224 artmıştır.
Ekonomik krizlerden her zaman daha derin şekilde etkilenen kadınlar da Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin icraatlarından payını almıştır. Kadın yoksulluğu katbekat artmıştır. Kriz anında ilk gözden çıkarılanlar oldukları için kadınların gelirleri ve buna bağlı olarak alım güçleri daha da azalmıştır. Faturalara, gıda, eğitim, sağlık ve ulaşım harcamalarına, yani hayatın tüm alanlarına yönelik gerçekleştirilen zamlardan kadınlar daha fazla etkilenmiştir. Bütün bunların yanında, zaten ücretsiz olması gereken hijyenik ped yüzde 203 zamlanmıştır.
Bu son derece karanlık zam tablosu, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin ülkeyi içine sürüklediği çıkmazların en belirginidir. Derin yoksulluk, acilen çözüm getirilmesi gereken bir felakete dönüşmüş durumdadır.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi zamların yarattığı kriz karşısında yapısal sorunlara çözüm getirmeyi bir kenara bırakarak hedef şaşırtmayı, günah keçileri ve bahaneler üretmeyi seçmiştir. Stokçulara yapılan baskınlar, zamları görünmez kılmak için gıdadaki KDV’nin indirilmesini salık verme, benzin ve mazota kepçeyle yapılan zamların ardından sözde indirime gidip hemen ardından yeniden zam yapma bunlardan sadece birkaçıdır.
5 Mart 2022