Eğitim Politikaları Komisyonu Eş Sözcümüz Gülistan Kılıç Koçyiğit, İlköğretim ve Eğitim Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunda değişiklik yapılması için TBMM Başkanlığına kanun teklifi verdi. Teklifte okul öncesi eğitime giden çocuklar da dahil olmak üzere eğitim kurumlarında bulunan tüm çocukların sağlıklı gelişiminin sağlanması ve nitelikli eğitim alabilmeleri için kahvaltı-ara öğün-öğle yemeği şeklinde temel gıdaların ücretsiz bir şekilde verilmesi düzenlendi:
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
İlköğretim ve Eğitim Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi gerekçeleriyle birlikte ekte sunulmuştur. Gereğinin yapılmasını arz ederiz.
GEREKÇE
Son bir yıl içinde gıda fiyatlarında yaşanan artışlar yoksul ve güvencesiz kesimler için sağlıklı beslenememe durumunu da beraberinde getirmiştir. Hiç şüphesiz bu sorundan da en öncelikli çocuklar etkilenmektedir. Sağlıklı bir büyüme ve gelişme için en kritik faktörlerin başında yeterli ve dengeli beslenme gelirken bu ihtiyacını karşılayamayan çocuklar ve ebeveynler olduğu bilinmektedir. Her geçen gün daha fazla piyasa ilişkileri içine çekilen, her adımın paralı hale geldiği bir eğitim sisteminde milyonlarca aile derinleşen ekonomik kriz sonucu derin yoksulluk içinde yaşamakta ve çocuğuna yeterli, sağlıklı hatta asgari beslenme olanaklarını sağlayamaz duruma gelmiştir. Çeşitli sivil toplum kuruluşlarının yapmış olduğu çalışmalar her 4 çocuktan birinin okula aç gittiği sonucuna ulaşmıştır. Bir çocuğun doğduğu andan itibaren güvenli ve sağlıklı; çevreye, gıdaya, suya erişememesi onun tüm hayatını etkilemekte ve onarılamaz sorunlara sebep olabilmektedir.
Tarafı olunan Çocuk Hakları Sözleşmesi ‘Taraf Devletler, çocuğun hayatta kalması ve gelişmesi için mümkün olan azami çabayı gösterirler.’ demektedir. Yine ‘Taraf Devletler, ulusal durumlarına göre ve olanakları ölçüsünde, ana babaya ve çocuğun bakımını üstlenen diğer kişilere, çocuğun bu hakkının uygulanmasında yardımcı olmak amacıyla gerekli önlemleri alır ve gereksinim olduğu takdirde özellikle beslenme, giyim ve barınma konularında maddi yardım ve destek programları uygularlar.’ der. Ulusal üstü belgelerde de belirtildiği üzere devletler çocukların gelişimlerini korumak ve bu konuda gerekli tüm adımları atmakla yükümlüdürler.
2021 tarihinde Sağlık Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve Hacettepe Üniversitesi tarafından yapılan araştırmalar sonucunda hazırlanan Türkiye’de Okul Çağı Çocuklarında Büyümenin İzlenmesi (TOÇBİ) Araştırma Raporu’nda, özellikle Kürtlerin yoğun olarak yaşadığı kentlerde kronik açlık sonucu çocuklarda gelişme geriliği yaşandığı ifade edilmiş; okul çağında çocuk ve gençlerde zayıflık ve şişmanlık, demir yetersizliği anemisi, iyot yetersizliği hastalıkları, diğer vitamin ve mineral yetersizlikleri, diş çürükleri, şişmanlığa bağlı kronik hastalıkların sık görüldüğü vurgulanmıştır. Aynı şekilde yoksulluğun en çok çocukları vurduğu; yoksul, dar gelirli ailelerin çocuklarının beslenme çantasına bir kuru ekmek dahi koyamadığı yapılan araştırmalarda bir sonuç olarak çıkmaktadır. Ayrıca yetersiz beslenen ve okula aç gitmek zorunda kalan çocukların travma yaşadıkları, derslerine odaklanamadıkları ve özgüven sorunu yaşadıkları da vurgulanmaktadır.
Açıklanan nedenlerle çocukların eğitim hayatları boyunca dengeli ve sağlıklı gelişimlerinin sağlanması, eğitim haklarından mahrum kalmamaları için sosyal devlet ilkesi bağlamında gerekli tüm imkanların sağlanması için devletin ücretsiz bir şekilde okullara gıda desteği sunması elzemdir.
MADDE GEREKÇELERİ
MADDE 1- Yapılan değişiklik ile okul öncesi eğitime giden çocuklar da dahil olmak üzere eğitim kurumlarında bulunan tüm çocukların sağlıklı gelişiminin sağlanması ve nitelikli eğitim alabilmeleri için kahvaltı-ara öğün-öğle yemeği şeklinde temel gıdaların ücretsiz bir şekilde verilmesi amaçlanmıştır.
MADDE 2- Yürürlük maddesidir.
MADDE 3- Yürütme maddesidir.
İLKÖĞRETİM VE EĞİTİM KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ
MADDE 1- 12.01.1961 tarihli ve 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanununa aşağıdaki ek madde eklenmiştir.
“EK MADDE 5- Eğitim kurumlarında öğrenim süresi boyunca öğrencilerin gereksinim duyduğu ve sağlıklı gelişimi açısından gerekli gıdalar ücretsiz olarak Bakanlıkça karşılanır. Yarım gün eğitim yapan eğitim kurumlarında sabah vakti eğitime başlayacak olan öğrencilere kahvaltı, öğle vakti eğitime başlayacak olan öğrencilere ise öğle yemeği verilir. Tam gün eğitim yapan eğitim kurumlarında ise ara öğün ve öğle yemeği öğrencilere verilir. Verilecek olan beslenmenin içeriği Milli Eğitim Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı tarafından çocukların gereksinimi göz önünde bulundurularak belirlenir. İşbu Kanunun uygulamasına ilişkin usul ve esaslar Milli Eğitim Bakanlığı tarafından belirlenir.’’
MADDE 2- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3- Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.
6 Ekim 2022