Grup Başkanvekilimiz Fatma Kurtulan'ın Adalet Bakanı Abdülhamit Gül'ün yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesi:
Osmaniye 2 No’lu T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda 8 Ağustos 2019 günü sayım yapmak amacıyla koğuşlara yanlarında 40 kişilik gardiyan grubuyla gelen cezaevinin 1, 2 ve 3. müdürlerinin mahpuslara “ayakta sayım vereceksiniz” dediği, mahpusların bunu kabul etmemesi üzerine müdürlerin “saldırın” talimatıyla, koğuşlara giren gardiyanların aralarında hastaların da olduğu mahpusları darp ederek dışarı çıkardığı, yerde sürükleyerek tekmeledikleri iddia edildi. Ayakta sayım uygulamasının ertesi gün de devam ettiği ve uygulamayı reddedenleri kamera ile kayıt altına alan gardiyanların “şu bayram geçsin, göstereceğiz size” dedikleri aktarıldı.
Cezaevinde tutulan mahpuslarla yapılan görüşmeler sonucu basına yansıyan bilgilerden; mahpusların revirde muayene olmalarının engellendiği, cezaevi doktorunun mahpuslara karşı insancıl bir hekim-hasta ilişkisi kurmadığı, hasta mahpusların hastaneye sevklerinin kelepçeli olarak gerçekleştirildiği, sosyal hakların kullanılmasına izin verilmediği ve sadece haftada bir saat havalandırma/spor hakkı kullanımı verildiği öğrenildi.
Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasi Haklar Uluslararası Sözleşmesi’nin 10. maddesi, “tutulanların hakları” başlığını taşır ve şöyledir: “Özgürlüğünden yoksun bırakılan herkes, insani muamele ve insanın doğuştan sahip olduğu insanlık onuruna saygı görme hakkına sahiptir.”
Öte yandan cezaevlerinde olması gereken standartlar açısından da ulusalüstü belgelerde kurallar vardır. Söz gelimi, BM Minimum Cezaevi Standart Kuralları 1955 yılında, Avrupa Konseyi Minimum Cezaevi Tretman Kuralları 1973 yılında ve Avrupa Cezaevi Kuralları 1987 yılında oluşturulmuştur.
Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Tüzük’ün 46. maddesinin 8. fıkrasında sayımın nasıl yapılacağına dair usul belirtilmiş olup, belirtilen fıkra uyarınca; sayımlar, yatma planları da göz önünde bulundurularak odalarda yapılır. Yine aynı maddenin 9. fıkrasında “arama ve sayımlar sırasında insan onuruna saygı esastır” denilerek sayım yapılırken gözetilmesi gereken temel kriterler belirlenmiştir.
Bu iddialara göre;
1) Osmaniye 2 Nolu T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda mahpuslara yönelik olumsuz tutum ve tavrın gerekçesini cezaevi yönetimi nasıl açıklamaktadır?
2) Osmaniye 2 Nolu T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda 8 Ağustos 2019 günü cezaevi müdürleri eşliğinde ayakta sayım uygulamasına neden başvuruldu?
3) Ayakta sayım uygulamasını reddeden mahpuslara 40 kişilik gardiyan grubu hangi gerekçeyle müdahale etti? Darp edildikleri iddia edilen mahpusların cezaevi hekimine görünmeleri sağlandı mı?
4) Cezaevi doktorunun mahpuslarla insancıl bir hekim-hasta ilişkisi kurmamasının nedeni nedir?
5) Akut ya da kronik sağlık rahatsızlığı olan tutuklu ve hükümlülerin tedavileri/muayeneleri hangi şartlarda yapılmaktadır?
6) Hasta mahpusların hastaneye sevkleri neden kelepçeli olarak gerçekleştirilmektedir?
7) Mahpusların sosyal hakların kullanılmasına izin verilmemesi ve spor hakkının haftada bir saat ile sınırlı tutulmasının gerekçesi nedir?
8) Türkiye’deki cezaevlerinin koşullarının uluslararası standartlara uyumu noktasında 2002 yılından bu yana hangi maddi ve yasal düzenlemeler yapılmıştır?
9) Bakanlığınızın mevzuat dâhilinde mahpuslarla ilişki kurabilmeleri amacıyla Türkiye cezaevlerinde personeline yönelik eğitim çalışmaları nelerdir?
10) Cezaevlerinde görevli personele yönelik insan hakları eğitimi vermeyi düşünüyor musunuz?
16 Ağustos 2019