Roman dilleri neden ‘yaşayan diller ve lehçeler’ kapsamında öğrencilerin seçebileceği bir ders olarak görülmemiştir?

8 Nisan Dünya Romanlar Günü vesilesiyle 37 milletvekilimiz Romanların sorunlarını ve taleplerini Meclis’e taşıdı. Roman dillerinin Milli Eğitim Bakanlığı müfredatına seçmeli ders olarak konulması amacıyla TBMM Başkanlığına verilen önergede şu ifadeler yer aldı:

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Aşağıdaki sorularımın, Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer tarafından Anayasa’nın 98. ve TBMM İçtüzüğü’nün 96 ile 99. maddeleri gereğince yazılı olarak cevaplandırılmasını arz ederim.

1990 yılında Polonya’da toplanan 4. Dünya Roman Kongresi’nde, 7-12 Nisan 1971 tarihlerinde Londra’da toplanan 1. Dünya Roman Kongresi onuruna alınan kararla “8 Nisan Dünya Romanlar Günü” olarak kutlanmaya başlanmıştır. O gün dünyanın farklı yerlerinden bir araya gelen Romanların Kongre’de ele aldıkları gündemlerden birisi Romanes ve bir Roman dili ansiklopedisi idi. Fakat Romanes bugün kaybolma tehlikesi altında olan diller arasında yer almaktadır. Türkiye’de Romanes, Domari dillerinin konuşulduğu bölgeler varken; bu diller gündelik yaşamda görünür değildir ve gelişebilecekleri alanlar yoktur. Bir toplumun dilinin canlı kalması ve konuşulmaya devam edilmesi kültürün ve tarihin en önemli unsurlarındandır. Bu nedenle Roman grupları olarak bilinen Rom, Dom ve Lomların dillerinin (Romanes, Domari, Lomavren) geliştirilmesi için alanların ve kurumların oluşturulması, dillerin tanınması/kabul edilmesi ve görünürlülüğünün sağlanması, kaybolma tehlikesi altında olan Roman dilini canlandırması anlamında çok önemli bir adım olacaktır.

Ortaokul 5, 6, 7 ve 8. sınıfların müfredatında ‘Yaşayan Diller ve Lehçeler’ olarak seçmeli dersler yer almaktadır. Milli Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Genel Müdürlüğü tarafından ifade edildiği şekliyle; ‘Yaşayan Diller ve Lehçeler’; “Ülkemizde var olan yaşayan diller ve lehçeleri gelecek kuşaklara aktarabilmek ve bu alanda toplumun da ihtiyaçlarını karşılayabilmek amacıyla 2012-2013 eğitim öğretim yılından seçmeli olarak uygulanmaya başlanan...” olarak anlatılmaktadır. Bu bağlamda Romanlar, dillerinin (Romanes, Domari, Lomavren) ‘Yaşayan Diller ve Lehçeler’ kapsamına eklenmesini talep etmektedir. Ayrıca Üniversitelerde Roman dillerine yönelik çalışmaların yürütüldüğü bölümlerin/enstitülerin açılması; Romanes, Domari ve Lomavren’in geliştirilebileceği kurumların, mekanizmaların oluşturulması Romanların talepleri arasında yer almaktadır.

Bu bağlamda;

-Roman dilleri neden ‘yaşayan diller ve lehçeler’ kapsamında öğrencilerin seçebileceği bir ders olarak görülmemiştir?

-Roman dillerinin müfredatta ‘yaşayan diller’ olarak görülmesi için Bakanlığınız tarafından çalışmalar yapılacak mıdır?

-Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının Roman dillerinin yaşayan diller bağlamında değerlendirilmesi amacı ile yürüttüğü bir çalışma var mıdır?

-Üniversitelerde Roman dilleri üzerine çalışmaların yürütüldüğü bölümlerin açılması için çalışmalarınız olacak mıdır?

Önerge veren milletvekillerimiz:

1. Abdullah Koç
2. Ali Kenanoğlu
3. Alican Önlü
4. Ayşe Acar Başaran
5. Ayşe Sürücü
6. Dersim Dağ
7. Dirayet Dilan Taşdemir
8. Erdal Aydemir
9. Fatma Kurtulan
10. Feleknas Uca
11. Filiz Kerestecioğlu
12. Garo Paylan
13. Gülistan Kılıç Koçyiğit
14. Habip Eksik
15. Hasan Özgüneş
16. Hüda Kaya
17. Hüseyin Kaçmaz
18. İmam Taşçıer
19. Kemal Bülbül
20. Kemal Peköz
21. Muazzez Orhan Işık
22. Necdet İpekyüz
23. Nuran İmir
24. Ömer Faruk Gergerlioğlu
25. Murat Çepni
26. Murat Sarısaç
27. Mehmet Rüştü Tiryaki
28. Mahmut Toğrul
29. Remziye Tosun
30. Rıdvan Turan
31. Şevin Coşkun
32. Tülay Hatimoğulları
33. Oya Ersoy
34. Ömer Öcalan
35. Ebru Günay
36. Züleyha Gülüm
37. Zeynel Özen

8 Nisan 2022