Sayıştay raporlarına yansıyan usulsüz işlemlere ilişkin önergemiz

Grup Başkanvekillerimiz Meral Danış Beştaş ve Saruhan Oluç, Sayıştay raporlarına yansıyan usulsüz işlemlerin yarattığı kamu zararına dair etkin soruşturmaların başlatılması, bu işlemlerde imzası olan kişilerin açığa çıkarılması, belediyelerin sebep olduğu zararların önlenmesi amacıyla Meclis Araştırması açılmasını istedi.

Önergede şu ifadeler yer aldı:

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Belediyeler, kaynaklarını ve imkanlarını halk yararını gözeterek kullanmalıdır. Fakat belediyeler özelinde yürütülen denetim mekanizmasının iki yönlü olacak şekilde işletilmesi bazı sorumsuzlukları beraberinde getirmektedir. Muhalefet partilerinin belediyelerine farklı, iktidar partilerinin belediyelerine farklı teamüllerin ve hukuki yaptırımların uygulanması, belediyeler özelinde birçok sorunu da yaratmaktadır. Sayıştay Müfettişliklerince hazırlanan 2021 yılı denetim raporları, bahsi geçen denetimsizlik durumunu bir kez daha açığa çıkarmıştır.   Sayıştay tarafından ortaya çıkarılan usulsüz iş ve işlemlerin yarattığı kamu zararına dair etkin soruşturmaların şu ana kadar başlatılmamış olması da yine bir kamu zararı yaratma sorumsuzluğudur. Yaşanan bu gelişmelerden dolayı, Sayıştay tarafından rapor edilen usulsüz iş ve işlemlerde imzası olan kişilerin açığa çıkarılması ve belediyeler aracılığıyla oluşturulan kamu zararlarını önleyici tedbirlerin alınması amacıyla Anayasa’nın 98 inci, İçtüzüğün 104 ve 105 inci maddeleri uyarınca, bir Meclis Araştırması açılması için gereğini arz ederiz.

GEREKÇE

Belediyeler, halka hizmet ile sorumlu kurumlardır. Bu sorumluluğun gereği olarak ayrılan kamu kaynaklarının ne şekilde, hangi usul ve esaslar temelinde kullanılacağı da kanunlar ve mevzuatlarca belirlenmiştir. Bu nedenle belediyelerde yapılacak her türlü iş ve işlemlerin bu kanunlar ve mevzuatlar çerçevesinde işletilmesi de bir zorunluluktur. Buna aykırı iş ve işlemleri gerçekleştiren kişiler de kamu zararı yaratma, ihaleye fesat karıştırma ve görevi kötüye kullanma gibi suçları işlemiş sayılırlar.

Sayıştay Müfettişliklerince her yıl gerçekleştirilen denetimler sonucunda belediyelerde gerçekleştirilen usulsüz iş ve işlemler tespit edilip raporlaştırılmaktadır. Bulunan bu bulgulara karşı adil, hukuki ve şeffaf süreçlerin yürütülmediği ortadadır. Muhalefet belediyelerinde açığa çıkan usulsüz işlemlerde hazine bulmuş defineci gibi davranan iktidar, kendi partisinin belediyelerinde gerçekleşen usulsüzlüklere karşı sessiz kalmasının yanı sıra kollayan bir tutum içerisine girmektedir. Uludere ve Hilal Belediye Başkanlarının ihaleye fesat karıştırmak iddiaları kapsamında mahkeme tarafından cezalandırılmalarının ardından ilk ziyaretlerini İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’ya gerçekleştirmeleri ve görevden alınmamaları da bu tutumun yansımasıdır.

Bunun yanı sıra 2021 yılı Sayıştay Denetim Raporlarında Çekmeköy Belediyesi’nde; Hazine tarafından Çekmeköy Belediyesi’ne, ticari amaçla kullanılmamak şartıyla park, dinlenme, sosyal tesis ve piknik yeri olarak kullanılmak üzere tahsis ettiği alanın Hazine izni alınmadan restoran-kafe olarak işletilmesi için üçüncü kişilere verildiği ortaya çıkarıldı.

Sancaktepe Belediyesi’nde; son beş yıldır sendika üyesi çalışanlardan kesilen üyelik aidatlarının büyük bir kısmının uzun süredir emanet hesapta bekletildiği ve ilgili sendikalara gönderilmediği tespit edildi. 2021 mali yılı dönem sonu itibarıyla hesapta toplam 2 milyon 296 bin 989 TL’lik bakiye oluştuğu fakat yıl içerisinde ise sendikalara sadece 327 bin 621 TL’lik ödeme yapıldığı kaydedildi.

Malatya Büyükşehir Belediyesi’nde bir personel 23 Aralık 2019’da atandığı kadroya 16 günde, 28 Aralık 2020’de atanan personel yalnızca 1 günde, 27 Ekim 2021’de atanan bir personel ise 5 günde “özel kalem müdürlüğüne atama yoluyla” sınavsız memuriyet kadrosuna alındığı ortaya çıkarıldı.

Bursa Büyükşehir Belediyesi; doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi durumlarda başvurulacak 21-b ihale yöntemiyle gerçekleştirdiği hizmet ve mal alımına ilişkin 5 kalemde toplam 8 milyon 551 bin TL para ödediği ortaya çıkarıldı. Yine başka bir ihale usulü kapsamında birbirine çok yakın tarihlerde 27 farklı hizmet alım ihalesi yapıldı. İhaleler şubat ve ekim ayları aralığında gerçekleşirken aynı firmaya aynı gün iki ihale verildiği de rapora yansıdı. Denetçilerin, raporda kayıt altına aldığı başka bir usulsüzlük ise belediyenin doğrudan ve dolaylı ortağı olduğu yedi şirketin yönetim kurulunda, idareyi temsil etmek üzere toplam 18 belediye meclis üyesinin görevlendirilmesi oldu. Belediyenin 2021 yılı gelir-giderleri ile bunlara ilişkin hesap, kayıt ve işlemlerinin denetimi için oluşturulan denetim komisyonunda Bursa Park Bahçe Sosyal ve Kültürel Hizmetler Ticaret A.Ş (BURFAŞ) yönetim kurulu üyesi bir kişinin hem denetlenen hem de denetleyen tarafta yer aldığı ortaya çıkarıldı.

Belediyelerde yaşanan bu tür gelişmelerin yönetimlere ve denetçi pozisyonunda olanlara karşı bir güvensizlik ortamı oluşturduğu açıktır. Halkın hizmetine ayrılan kamu kaynaklarının kişilere peşkeş çekilmesi de kamu ahlakının ihlalidir. Kamu kurumlarının kaynaklarının kişisel çıkarlar için kullanılmasının önüne geçilmesi, Belediyeleri kamu zararına uğratan kişilerin açığa çıkarılması ve ilgili yasal süreçlerin işletilmesi ve kamu zararını önleyici tedbirlerin geliştirilmesini sağlamak amacıyla Meclis Araştırması açılmasını talep ediyoruz. 

24 Kasım 2022